SETR
© ◄ كُن فَيَكُونُ ►
Bayram neden iki ayrı günde oluyor? Hangisi geçerlidir? Aynı günde olması daha uygun ve mümkün değil mi?
Ramazan veya Kurban Bayramı'nın farklı günlerde olmasının iki sebebi var:
1. Bayramın birinci gününün alameti olan hilalin, güneş battıktan sonra batı ufkunda görülmesi coğrafyadan coğrafyaya farklı olabiliyor; mesela daha doğuda görülemezken daha batıda görülebiliyor. Bayram ilanı için hilali görmek şart olduğundan bir gün önce gören o akşamın etesinde, bir gün sonra gören de gördüğü akşamın ertesinde bayram yapıyor.
Bu konuda iki ictihad var:
a) Her coğrafya kendi hilaline itibar edecek.
b) İslam dünyasının bir yerinde görülünce her yerde buna göre hareket edilecek.
2. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın öncülüğünde yıllar önce yapılan ve birçok İslam ülkesinden astronomi ve fıkıh uzmanlarının katıldığı ilmi toplantıda, hilalin görülmesine bağlı dini günler ve bayramlar için bazı kriterler tespit edildi ve bunların altına, Suûdîler dahil bütün katılanlar imza attılar. Bu kriterlere göre;
"Artık dünyanın her yerinde Müslümanlar bulunduğu için hilalin herhangi bir yerde görülebilir olması, bütün İslam ülkelerinde görülmüş sayılacaktır. Her coğrafya kendi ufkundan görmeye değil, dünyanın bir yerinden görülmeye (görülebilir olmaya) itibar edecek ve oruca aynı gün başlanacak, bayramlar aynı gün yapılacaktır. Günümüzde ayın hareketini ve herhangi bir yerden görülebilir olmasını kesin olarak hesaplamak mümkün hale geldiğinden artık -gözle görme yerine- görülebilir olmanın hesaplanması ve önceden tespiti esas alınacaktır".
Bu karara imza attıkları halde uymayan ülkeler, kendi gözlemlerine ve/veya ufuklarına itibar ediyorlar; farklılık işte bu sebeplerden doğuyor.
Peki bu işe fıkıh (din, şeriat) ne diyor?
Fıkıhta (ictihalarda) hesaba itibar edenler var, etmeyenler var. Farklı ufuklara itibar edip her bölge kendi ufkuna göre hareket etsin diyenler var, bir yerde görülünce her yerde bayram yapılsın diyenler var. Bunların tamamı amel edilebilir ictihalardır. Gönül ister ki, bütün dünyada bayramın aynı güne denk gelmesini sağlayan ictihad tercih edilsin ve birlik sağlansın. Ama bu olmadı diye kıyamet de kopmasın; bayramın iki farklı günde yapılmasının hem fıkıhta hem de tarihte yeri vardır.
Mevlâ Müslümanlara, bu aziz dini temsil edebilecek şuur, iman, güç, bilgi ve amel nasib eylesin!
Amin
( sorularlaislamiyet )
Ramazan veya Kurban Bayramı'nın farklı günlerde olmasının iki sebebi var:
1. Bayramın birinci gününün alameti olan hilalin, güneş battıktan sonra batı ufkunda görülmesi coğrafyadan coğrafyaya farklı olabiliyor; mesela daha doğuda görülemezken daha batıda görülebiliyor. Bayram ilanı için hilali görmek şart olduğundan bir gün önce gören o akşamın etesinde, bir gün sonra gören de gördüğü akşamın ertesinde bayram yapıyor.
Bu konuda iki ictihad var:
a) Her coğrafya kendi hilaline itibar edecek.
b) İslam dünyasının bir yerinde görülünce her yerde buna göre hareket edilecek.
2. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın öncülüğünde yıllar önce yapılan ve birçok İslam ülkesinden astronomi ve fıkıh uzmanlarının katıldığı ilmi toplantıda, hilalin görülmesine bağlı dini günler ve bayramlar için bazı kriterler tespit edildi ve bunların altına, Suûdîler dahil bütün katılanlar imza attılar. Bu kriterlere göre;
"Artık dünyanın her yerinde Müslümanlar bulunduğu için hilalin herhangi bir yerde görülebilir olması, bütün İslam ülkelerinde görülmüş sayılacaktır. Her coğrafya kendi ufkundan görmeye değil, dünyanın bir yerinden görülmeye (görülebilir olmaya) itibar edecek ve oruca aynı gün başlanacak, bayramlar aynı gün yapılacaktır. Günümüzde ayın hareketini ve herhangi bir yerden görülebilir olmasını kesin olarak hesaplamak mümkün hale geldiğinden artık -gözle görme yerine- görülebilir olmanın hesaplanması ve önceden tespiti esas alınacaktır".
Bu karara imza attıkları halde uymayan ülkeler, kendi gözlemlerine ve/veya ufuklarına itibar ediyorlar; farklılık işte bu sebeplerden doğuyor.
Peki bu işe fıkıh (din, şeriat) ne diyor?
Fıkıhta (ictihalarda) hesaba itibar edenler var, etmeyenler var. Farklı ufuklara itibar edip her bölge kendi ufkuna göre hareket etsin diyenler var, bir yerde görülünce her yerde bayram yapılsın diyenler var. Bunların tamamı amel edilebilir ictihalardır. Gönül ister ki, bütün dünyada bayramın aynı güne denk gelmesini sağlayan ictihad tercih edilsin ve birlik sağlansın. Ama bu olmadı diye kıyamet de kopmasın; bayramın iki farklı günde yapılmasının hem fıkıhta hem de tarihte yeri vardır.
Mevlâ Müslümanlara, bu aziz dini temsil edebilecek şuur, iman, güç, bilgi ve amel nasib eylesin!
Amin
( sorularlaislamiyet )
