Çocuklarda Tırnak Yeme Alışkanlığı ve Tedavisi
Çocuğunuzun tırnak yeme davranışını, bağırarak, acı oje sürerek veya onu tehdit ederek çözemezsiniz. Önemli olan bu davranışın altındaki nedeni anlamanızdır. Bu sorunu da çocuğunuzla kuracağınız doğru iletişimle çözebilirsiniz.
Tırnak yemenin nedenleri ve görülme sıklığı
Tırnak yeme davranışı, erken dönemlerden itibaren çocuğunuzda gözlenebilecek bir durumdur. 2–3 yaş civarında ya da okul çağı çocukluk dönemlerinde de rastlayabilirsiniz. Bazı araştırmalara göre, 7–10 yaşlarındaki çocukların %30’u, ergenlerin ise %45’i tırnak yeme davranışını sergiliyor. Bu oran yaş ilerledikçe düşme gösteriyor, ancak yetişkinlerde de tırnak yeme davranışı gözlemlenmektedir.
Uzman Psikolojik Danışman Seçil Akaygün Cüntay: “Kızlarda tırnak yeme davranışının erkeklere göre daha sık görüldüğü söylenir, ancak kız çocuklarının sahip oldukları toplumsal rollerin de bu durumda etkili olduğunu unutmamalısınız. Özellikle okul çağı kız çocuklarında estetik kaygıların belirmesi ile bu davranışa dair düzenlemeler de ön plana çıkar.” diyor.
Çocuklar neden tırnak yer?
Tırnak yeme davranışının altında yatan nedenleri anlamanız ve uygun yaklaşım belirlemeniz ilk adımınız olmalı. Kaygı, en az yetişkinler kadar çocukları da olumsuz etkiler ve çocuklarda tırnak yeme davranışına sebep olan etkenler arasında yer alır.
• Okulda yaşanan önemli bir olay.
• Derslerdeki başarısızlığı.
• Arkadaşlar ile yaşanan sıkıntı.
• Öğretmeni ile yaşadığı bir gerginlik.
• Travmatik etkisi olan bir olayı.
• Ev veya okul ortamında bulunan gergin ortam.
• Anne baba arası tartışma veya ev içi şiddet.
• Önemli bir yaşam olay; kardeş doğumu, taşınma, ebeveyn kaybı, boşanma gibi.
• Sınavlar, sınav öncesinde yaşanan yoğun tempo.
• Korkular.
• Erken çocukluktan çocukluğa, çocukluktan ön ergenliğe geçiş dönemleri.
Okul öncesi dönemde tırnak yeme davranışı
Çocuğunuzun yuvaya başlaması veya oyun parkında zor bir durumla karşılaşması, kaygı ve stres yaşamasına neden olduğu için tırnak yeme davranışı, bu gerginliğinin habercisi olabilir. Tırnak yeme ile birlikte veya bazen tırnak yeme davranışının öncesi ve sonrasında;
• Kendi saçını çekme ya da yolma,
• Parmak emme,
• Diş gıcırdatma,
• Sürtünme gibi davranışlar da gözlenebilir, çünkü tüm bu diğer davranışlar da çocuğunuzun bir gerginlik yaşadığının habercisidir ve durumdan duruma değişiklik gösterebilir.
Okul öncesi çağında, çocuğunuz birçok davranışı taklit yolu ile öğrenir. Tırnak yeme davranışını da sizden veya akranlarından görmüş ve taklit ediyor olabilir. Bu nedenle, çocuğunuzun yaşadığı gerginlik veya kaygı durumlarını incelerken, bu davranışın model olma yolu ile öğrenilip öğrenilmediğini de incelenmeniz gerekir.
Okul çağı çocuklarında tırnak yeme
Bu dönemde çocuğunuzun tırnak yeme davranışı, okul hayatındaki gelişmeler ve değişimleriyle doğru orantılıdır. Çocuğunuz; dersleri, sınavları, arkadaşları ile olan ilişkileri veya öğretmenleri ile yaşadıkları tecrübeleri nedeniyle tırnak yeme davranışını sergileyebilir. Bu dönemde sıklıkla yaptığınız uyarılar, çocuğunuzu da zor durumda bırakır.
Okul çağında olan ve tırnak yeme davranışı gösteren çocuğunuzun öğretmenlerinden bilgi almanız çok önemlidir. Bu çağdaki çocuğunuz bazen yaşadığı olayları anlatmak istemeyebilir. Bu nedenle, çocuğunuzun bilgisi dahilinde öğretmenleriyle görüşüp, tırnak yeme davranışını tetikleyecek bir durumun olup olmadığını öğrenmeniz önemlidir.
Uygun ebeveyn yaklaşımları
• Tırnak yeme davranışı konusunda çocuğunuza uygun şekilde yaklaşmanız çok önemlidir. Toplum tarafından da kabul görmeyen ve eleştirilen tırnak yeme davranışında ilk adım, çocuğun neler yaşadığı hakkında fikir sahibi olmanızla başlar.
• Tırnak yeme davranışının altında yatan gerginlik ya da sıkıntı konusunda çocuğunuzla konuşabilirsiniz.
• Tırnak yiyen çocuğunuza, “Beni çok üzüyorsun.”, “Bak hala bebek gibi davranıyorsun.” tarzı ifadeler kullanmayın. Tavrınız, onunla birlikte çözüm yolu bulmaya yatkın, yapıcı bir yaklaşım olmalıdır.
• Küçük yaşlarda, eline nesne veya oyuncak vermek, dikkatini dağıtmak, ilgisini başka tarafa çekmek gibi yöntemler kullanabilirsiniz. Yerine şeker, sakız veya kraker gibi geçici olmak üzere bazı nesneler koyabilirsiniz.
• Geri bildiriminizi tırnağını yerken değil, tırnak yemediği zamanlarda verin. Böylece tırnak yerken verdiğiniz olumsuz dikkatin yerini, yüreklendirici sözlerle vereceğiniz olumlu dikkat alacaktır.
• Siz de onunla birlikte bir alışkanlığınızı bırakmaya çalışın.
• Onunla birlikte bu davranışı ne zaman, nerede yaptığını, neyin tırnak yeme davranışını tetiklediğini gözleyin.
• Acı oje gibi teknikler kullanacaksanız, yukarıda anlatılan tüm prensipleri de hayata geçirdiğinizden emin olun. Sadece oje sürerek tırnak yeme davranışının yok olmasını ummayın, çocuğunuzun tüm çabalarını destekleyin.
(alıntı)
