Edep Nedir?
Edep, kişinin kendi nefsini tanıyıp haddini bilmesi, kul olduğunu anlayıp yüce Mevlâ’sına yönelmesi, kibrini kırıp tevazua sarılmasıdır. Edep, fâni dünyanın her şeyin geçici olduğunu anlayıp boş davaları bırakmaktır. Edep, Cenâb-ı Hakk’ın ve bütün varlıkların haklarını güzelce korumak, hayâlı ve vefalı olmak, her tür pişman olunacak işleri terkedip yapmamaktır. Kısacası edep, güzel ahlâktır.
Güzel ahlâk ise, içiyle dışıyla doğru olmak ve bu doğruluk üzere yaşamaktır. Buna denge ve istikamet denir. Dengeli olmak, devamlı aynı güzel hali korumaktır. Acı tatlı bütün hallerde istikametini bozmayan, dost ve düşmana karşı dürüstlükten ayrılmayan kimse dengeli insandır. Denge, insandaki akıl seviyesini gösterir. Velilerden Serî-i Sakatî (rahmetullahi aleyh) der ki: “Edep, aklın tercümanıdır.” Bunun manası şudur: Herkes aklı kadar edepli olur. Edebi kıt, ahlâkı bozuk olana hakiki manada akıllı denmez. Gerçekten aklı olan, sonunu düşünür, ona göre kendine çeki düzen verir.
Edep, kişinin kendi nefsini tanıyıp haddini bilmesi, kul olduğunu anlayıp yüce Mevlâ’sına yönelmesi, kibrini kırıp tevazua sarılmasıdır. Edep, fâni dünyanın her şeyin geçici olduğunu anlayıp boş davaları bırakmaktır. Edep, Cenâb-ı Hakk’ın ve bütün varlıkların haklarını güzelce korumak, hayâlı ve vefalı olmak, her tür pişman olunacak işleri terkedip yapmamaktır. Kısacası edep, güzel ahlâktır.
Güzel ahlâk ise, içiyle dışıyla doğru olmak ve bu doğruluk üzere yaşamaktır. Buna denge ve istikamet denir. Dengeli olmak, devamlı aynı güzel hali korumaktır. Acı tatlı bütün hallerde istikametini bozmayan, dost ve düşmana karşı dürüstlükten ayrılmayan kimse dengeli insandır. Denge, insandaki akıl seviyesini gösterir. Velilerden Serî-i Sakatî (rahmetullahi aleyh) der ki: “Edep, aklın tercümanıdır.” Bunun manası şudur: Herkes aklı kadar edepli olur. Edebi kıt, ahlâkı bozuk olana hakiki manada akıllı denmez. Gerçekten aklı olan, sonunu düşünür, ona göre kendine çeki düzen verir.
