İBADET BAHSİ
1- Kuduri şerif hangi ilme taalluk eder? Musannıfı kimdir? Kaç kısımdır?
C. Kudur-i şerif, ilmi fıkha taalluk eder. Musannıfı; Ebü’l Hasan-el Kudurî el Bağdadî’dir. Kudur-i şerif üç kısımdır: İbadât, Muamelât, Ukubât.
2- Tahâret nedir?
C. Taharet hakikaten veya hükmen olan necasetten temizlenmektir. Hakikaten: Pislik Hükmen: Abdestsizlik
3- Abdest hakkındaki ayeti celile hangisidir?
C. يا ايهاالذين امنوا اذا قمتم الى الصلاة فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الى المرافق وامسحوا برؤسكم وارجلكم الى الكعبين
Maide suresi, ayet :6
4- Abdestin farzları nelerdir?
C. Abdestin farzları: yüzü yıkamak, elleri dirseklerle beraber yıkamak, ayakları topuklarla beraber yıkamak ve başın dört de birini mesh etmektir.
5 – Abdestin sünnetleri nelerdir?
C.Abdestin sünnetleri: Uykudan uyanan bir kimsenin ilk önce ellerini yıkaması, abdeste besmele ile başlamak, abdest alırken misvak kullanmak, mazmaza ve istinşak yapmak, kulakları mesh etmek, sakalları ve parmakları hilallemek, azaları üçer defa yıkamak.
6 - Abdestin müstehapları nelerdir?
C. Abdeste niyet etmek, kaplama mesh yapmak, abdesti tertip üzere almak, sağ taraftan başlamak. Abdestin vacibi birdir. Buda gözlerin çapaklarını yıkamaktır.
7- Abdesti bozan şeyler nelerdir?
C. Sebileynden (iki yoldan) çıkan her şey, kan, irin, sarı su (bunlar bedenden çıkıp temiz hükmünde olan bir yere temas ederse abdest bozulur), ağız dolusu istifra yapmak, çekildiği zaman düşülecek bir şeye dayanarak veya yaslanarak ,yatarak uyumak, bayılmak, delirmek, kendisinde ruku ve secde bulunan bir namazda kahkaha atmak.
8- Guslün farzı nedir?
C. Mazmaza, istinşak ve sair bedeni kuru yer kalmaksızın yıkamak.
9- Guslün sünnetleri nedir?
C.Gusul abdesti alacak kişinin, gusle ellerini ve avret mahallini yıkayarak başlaması, eğer bedenin de bir necaset var ise onu temizlemesi, namaz abdesti gibi abdest alması, eğer gusul abdesti aldığı yerde su birikiyorsa ayaklarını çıkarken yıkaması, başına ve sair bedenine üç defa su döküp ovalaması.
10- Guslü icap eden şeyler nelerdir?
C. Meninin kadın veya erkekten şehvet ve şiddet yolu ile çıkması, inzal olmaksızın sünnet uzuvlarının teması, hayız ve nifasdır. ( Resülullah Efendimiz, Cuma ve ihram için guslü sünnet kılmıştır.)
11- Kendisi ile taharet caiz olan sular nelerdir?
C. Yağmur, dere, pınar, kuyu ve deniz suyu.
12- Mai müstamel nedir? Kendisi ile abdest caizmidir?
C. Kendisi ile abdestsizlik giderilen veya ’a yakınlık için kullanılan her sudur. Bu su ile abdest almak caiz değildir.
13- Teyemmüm nedir? Farzı kaçtır?
C. Temizlik kastı ile temiz toprağı kullanmaktır. Farzı ikidir; 1)Niyet 2) İki darp ve mesih
14- Kendisi ile teyemmüm caiz olan şeyler nelerdir?
C. Toprak, kum, taş,kireç,alçı ve sürme ve zirnih gibi toprak cinsinden olan her şey ile teyemmüm caizdir.
15- Teyemmüm ve abdest de niyetin hükmü nedir?
C. Teyemmümde niyet farz, abdest de ise sünnetdir. Bu sebeden dolayı, bir kişi niyetsiz abdest efalini yerine getirse abdest almış olur ancak niyetsiz teyemmüm efalini yerine getirse, teyemmüm almış olmaz.
16- - Teyemmüm ne ile bozulur?
C.Abdesti bozan her şey, teyemmümü de bozar. Ayrıca kullanmaya gücü yeter olduğu halde müteyemmimin suyu görmesi de teyemmümü bozar.
17- Mestler üzere mesh caiz midir? Müddeti ne kadardır? Meshin müddeti ne zaman başlar?
C. Mestler üzere mesh sünnet ile caizdir. Müddeti; mukim için bir gün bir gece, müsafir için üç gün üç gecedir. Abdestli olarak mestleri giyip, abdest bozulduktan sonra meshin müddeti başlar.
18- Meshi bozan şeyler nelerdir?
C. Abdesti bozan her şey meshi de bozar. Ayrıca mestin ayaktan çıkması ve vaktinin geçmesi meshin bozulması için sebebdir.
19- Hayız nedir? Müddeti nedir?
C. Hayız; hastalık olmaksızın baliğa olmuş kızın rahminin attığı kandır. Hayzın en azı; geceleri ile üç gün, en fazlası on gündür. Üç günden azı on günden fazlası istihaza yani hastalıktan dolayı gelen kandır.
20- İstihaza kanı nedir? Müddeti nedir? Hangi hükümlerde, ne gibi değişiklikler yapar?
C. İstihaza kanı, kadının üç günden az veya on günden fazla gördüğü kandır. Yine kadının, hamilelik sürecinde gördüğü veya doğum halinde çocuk çıkmadan evvel gördüğü kan da istihaza kanıdır. Bir müddet ile kayıtlı değildir. İstihaza kanının hükmü, devamlı akan burun kanı gibi olduğundan dolayı şer’î hükümlerde her hangi bir değişiklik yapmaz. İstihaza kanı, namaz, oruç ve cinsi münasebete mani değildir.
21- Nifas kanı neye denir? Müddeti nedir?
C. Nifas kanı, kadının doğum akabinde gördüğü kandır. Nifas’ın en azı için bir sınır yoktur ama en fazlası kırk gündür. Kırk gün üzerine ziyade olan kan, istihaza kanıdır.
22 - İstinca, istinka ve istibra ne demektir?
C. İstinca; Bir kimsenin, def’i hacetten sonra pisliğin çıktığı yeri temizlemesidir.
İstinka; İstinca da mübalağa yapmaktır ki, bu da önce münasip kuru bir şeyle silmek, sonra su ile yıkamak, sonra da kurulamakla olur.
İstibra; Erkeklerin idrar yaptıktan sonra erkeklik uzvundaki akıntıyı tamamen kesip gidermeleridir. Bunun da en güzel şekli sıvazlamadan sonra, öksürmek, bir miktar yürümek, bir yana eğilmek sureti ile olur.
23- Namazların ilk ve son vakitleri nedir?
C. Sabah namazı; fecri sadığın doğması ile başlar, güneş doğuncaya kadar devam eder. Öğle namazının ilk vakti; güneş zail olduğu vakittir. Ahir vakti ise İmamı Azam’a göre her şeyin gölgesi iki misli oluncaya kadardır. İmameyn’e göre ise, her şeyin gölgesi bir misli oluncaya kadardır. İkindi namazının ilk vakti, öğle namazının çıktığı vakittir. Son vakti ise güneş batmadan biraz önceki vakittir. Akşam namazının ilk vakti; güneşin batması iledir. Son vakti ise ufukta ki beyaz şafak kayıp oluncadır. Yatsı namazının ilk vakti ufukta ki şafağın kayıp olması iledir. Son vakti ise; fecri sadığın doğması iledir. Vitir namazının ilk vakti; yatsı namazından sonraki vakittir. Son vakti ise; ikinci fecrin doğuşu iledir.
24- Ezan nedir?
C. Lüğaten ilan manasınadır. Şeran ise; namaz vaktini hususi lafızlar ile ilan etmektir.
25- Ezanın hükmü nedir? Hangi namazlar için sünnetdir?
C. İster eda olsun ister kaza olsun beş vakit namaz için ve Cuma namazı için ezan okumak sünneti müekkededir.
26- Hangi namazlar için ezan yoktur?
C. Vitir namazı, iki bayram namazları, kusuf (güneş tutulması) namazı, husuf (ay tutulması) namazı, cenaze namazı, istiska, sünnet ve nafile namazlar için ezan yoktur.
27- Abdestsiz ezan ve kamet, ayrıca cünübken ezan okumak caiz midir?
C. Abdestsiz bir kimsenin ezan okuması kerahetsiz caiz ama cünüb kimsenin ezan okuması mekruhtur. Abdestsiz bir kimsenin kamet okuması da mekruhdur. Ama her ikisinin de iadesi lazım gelmez.
28- Namazın şartları kaçtır?
C. Namazın şartları altıdır. Hadesten taharet, Necasetten taharet, Setr-i avret, İstikbal-i kıble, Vakit, Niyettir.
29- Erkekler, hür kadınlar ve cariyeler için avret mahalleri nerelerdir?
C. Erkekler için avret mahalli; Göbek altından diz kabağına kadardır. Diz kapağı da avrettendir. Hür olan kadının avret mahalli ise; yüzü, elleri ve ayaklarından başka her yeri avrettir. Cariyeler için avret mahalli; Göbek altından diz kabağına kadardır. Diz kapağı da avrettendir. Aynı zamanda göğüs ve sırtı da avret mahalline dahildir.
30- Musallî, kıblenin yönünde şüphe etse soracak kimse de bulamasa ne yapar?
C. Musallî, kıblenin yönünde şüphe etse soracak kimse de bulamasa, rey (kendi zannı galibi) ile hareket edip namazını kılar. Namazını kıldıktan sonra yanıldığını anlasa dahi namazını iade etmesi icab etmez. Hatasını namazda iken anlasa veya namaz kılarken biri gelip yanlış tarafa doğru kılıyorsun deyip doğru tarafı gösterse namazın içinde iken kıbleye döner ve namazını tamamlar.
31- Namazın rükünleri kaçtır?
C. Namazın rükünleri altıdır. İftitah tekbiri, kıyam, kıraat, rüku, secde, kade-i ahire de teşehhüt miktarı oturmaktır.
32 - İmamete evla olanlar sırası ile kimlerdir?
C. İmamete en layık olan; Cemaat arasında sünneti en iyi bilen, şayet bunda eşit iseler kıraati en güzel olan, eğer burada da eşit iseler en takva sahibi olan, burada da müsavî iseler cemaat arasında en yaşlı olan kimse imamete daha layıktır.
33- Kimin, kime imamlığı caiz değildir? Kimin, kime imamlığı caizdir?
C. İdrarını tutabilen bir kimsenin tutamayan bir kimse arkasında, müstehaze olmayan bir kadının müstehaze olan bir kadın arkasında, okumayı bilen bir kimsenin ümmî bir kimse arkasında, elbiseli bir kimsenin çıplak bir kimse arkasında namaz kılması caiz değildir. Fakat, teyemmüm edenin abdest almış olana, mestlerini mesh edenin ayaklarını yıkayana ve oturarak namaz kılanın ayakta durarak namaz kılana imameti caizdir.
34- Kazaya kalmış namazlarda kaza hangi tertip üzere yapılır?
C. Eğer altı vakitten daha az namaz kazaya kalmış ise, bunlar vacip olma sırası ile kaza edilir. Eğer altı vakitten fazla ise tertip düşer.
35- Kendisinde namaz mekruh olan( evkat-ı mekruhe ) vakitler nelerdir?
C. Kendisinde namaz mekruh olan( evkat-ı mekruhe ) vakitler üçtür.
1-) Güneşin doğma ( tulu ) vaktinde (Yani, güneş doğduktan sonra İmam-ı Azam’a göre kırk sekiz, İmameyne göre otuz iki dakika içinde)
2-) Güneş göğün tam ortasına (zeval vaktinde) geldiğinde ( Yani, öğle namazından evvelki on beş – yirmi dakika içinde)
3-) Güneşin batma ( gurub) vaktinde ( Yani, akşam namazından evvelki kırk beş dakika içinde)
Bu vakitlerde cenaze namazı kılınmaz, tilavet secdesi yapılmaz. Ancak o günün ikindi namazı kılınabilir.
Sabah namazını kıldıktan sonra güneş doğuncaya kadar, ikindi namazını kıldıktan sonra güneş batıncaya kadar nafile namaz kılınmaz.
Bu iki vakitte Tilavet secdesi yapmakta, kaza namazı ve iki rekatlık tavaf namazı kılmakta bir beis yoktur. Fecri sadık doğduktan
sonra sabah namazının sünnetinden başka nafile kılınmaz.
36- Nafile bir namaz bozulduğu zaman takdirde ne lazım gelir?
C. Nafile bir namaz bozulduğu zaman; üzerine vacip olur ve kazası lazım gelir.
37- Sehiv secdesi ne zaman lazım gelir?
C. Sehiv secdesi: Vacibin terk ve tehirinde, farzın yalnız tehirinde lazım gelir. Mesela; Musalli, namazına namaz cinsinden olan fakat o namazda bulunmayan bir şey ziyade ettiği zaman, vücubu sünnet ile sabit olan bir fiili terk
ettiği zaman, fatiha, kunut, teşehhüt veya bayram tekbirlerini unuttuğu zaman, dört rekatlı namazlarda ikinci rekate oturmadığı zaman, imam gizli okunacak yerde aşikar, aşikar okunacak yerde gizli okuduğu zaman lazımdır. İmamın sehvi yüzünden, cemaatte sehiv secdesi yapar.
38- Bir kimse üçüncü rekatı mı yoksa dördüncü rekatı mı kıldığında şüpheye düşse ne lazım gelir?
C. Eğer bu hal ilk defa başına geliyorsa namazını yeniler. Eğer çoğu kere bu hal tekrarlanıyorsa zannı galibi ile amel eder. Eğer hangi rekatta olduğuna dair zannı da yoksa katiyet ile bildiği rekat üzere namazını tamamlar.
39- Hastanın namazda hükmü nedir?
C. Eğer hasta olan kimsenin ayakta durmaya gücü yetiyorsa, namazı ayakta kılar. Buna muktedir değilse, namazı oturarak kılar. Oturarak namaz kılarken, secdesini rukü’dan biraz daha aşağıda yapar. Eğer buna da muktedir değilse, sırtı üzere yatarak namazını kılar. Ayaklarını kıbleye çevirir. Rukü ve secdelerde ima yapar. Eğer hasta kimsenin, başıyla ima yapmaya da gücü yoksa namazı tehir eder. Göz, kaş ve kalb ile ima olmaz.
40- Tilavet secdesinin hükmü nedir? Kur’an-ı Kerim’de kaç tane tilavet secdesi vardır? Hangi surelerdedir?
C. Tilavet secdesinin hükmü, vaciptir. Kur’an-ı Kerim’de on dört yerde tilavet secdesi vardır. Bu on dört ayet; A’raf, Ra’d, Nahl, İsra, Meryem, Hacc, Furkan, Neml, Secde, Sâd, Fussilet, Necm, İnşikak, Alak surelerindedir.
41- Ahkâmı şer’iyye kendisi ile değişen seferin izahı nedir?
C. Ahkâmı şer’iyyenin değişmesine sebeb olan yolculuk; insanın gitmeye niyet ettiği yer ile oturduğu yer arasında yaya veya deve yürüyüşü ile üç gün üç gecelik (doksan km’lik) yol mesafesi olup, bu mesafelik yola on beş günden az kalmak niyetiyle gitmesidir. Bu kadar mesafeye gitmeyi kast eden kimse, bulunduğu şehrin evlerini tamamen geçtiği zaman müsafirdir.
42- Sefer ile değişen hükümler nelerdir?
C. Seferi olan bir kimse, dört rekatlı farzları iki kılar. Dört rekat kılması caiz değildir. Ayrıca ramazını şerif orucunu tutmayıp, tehiri de caizdir.
43- Seferde iken namazları iki rekat kılmak azimet midir, ruhsat mıdır?
C. Hanefî mezhebine göre, seferde olan birinin seferde iken dört rekatli farz namazları iki rekat kılması azimettir. Bu sebepten dolayı; Hanefî mezhebine mensup olan bir kimse, seferde iken dört rekatli farz namazları kısaltmasa da dört rekat kılsa hata etmiş olur. Bundan dolayı istiğfar etmesi lazım gelir. Ayrıca selamı da te’hir ettiği için sehiv secdesi lazım gelir
44- Bir kimse seferde iken geçirmiş olduğu namazı mukim iken, mukimken geçirmiş olduğu namazı seferde iken nasıl kaza eder?
C. Bir kimse seferde iken geçirmiş olduğu namazı, mukim iken iki rekat olarak kaza etmesi icap eder. Bir kimse mukimken geçirmiş olduğu namazı, seferde iken dört rekat olarak kaza etmesi icap eder.
45- Vatan kaç kısımdır?
C. Vatan üç kısımdır. 1- Vatan-ı Aslî 2- Vatan-ı İkame 3- Vatan-ı Süknâ
Vatan-ı Aslî: Kişinin doğduğu, büyüdüğü ve evlendiği yerdir. Orada doğmamış, evlenmemiş ama yaşamaya niyet ettiği, ayrılmak istemediği yerde vatan-ı aslidir. Vatan-ı aslî, başka bir vatan-ı aslî ile bozulur.
Vatan-ı İkâme: Müsafirin en az on beş gün kalmaya niyet ettiği, asıl vatanına en az doksan km’lik mesafede bulunan yerdir. Burada namazlar kısaltılmadan dört rekat olarak kılınır. Vatan-ı İkame, diğer bir vatan-ı İkame ve vatan-ı aslî’ye dönmekle bozulur.
Vatan-ı Süknâ: Müsafirin, on beş günden daha az bir müddet için oturmaya niyet ettiği ve asıl vatanına doksan km’lik veya daha fazla bir mesafede bulunan yerdir. Vatan-ı Süknâ’da dört rekatlı farz namazlar iki rekat kılınır.
46- Cuma namazının vücubunun şartları nelerdir?
C. Erkek olmak, hür olmak, mukim olmak, sıhhatli olmak, gözleri sağlam olmak, ayakları sağlam olmak, namaza gitmeye mani bir hal olmamak.(Düşman korkusu, aşırı yağmur, kar, fırtına gibi.)
47- - Cuma namazının sıhhatinin şartları nelerdir?
C. Cuma kılınacak yerin şehir olması, emir veya vekilinin kıldırması, öğle namazı vaktinde kılınması, cemaat huzurunda hutbe okunması, imamdan başka üç kişinin bulunması, Cuma kılınacak yerin herkese açık olması.
48- Cuma namazı kaç rekattır?
C. Cuma namazı on altı rekattır. İlk dört rekat, cumanın ilk sünnetidir. İki rekat, cumanın farzıdır. Farzdan sonra kılınan dört rekat, cumanın son sünnetidir. Sünnet’den sonra kılınan dört rekat ise zuhr-u ahirdir. (Eğer o gün kılınan Cuma namazı kabul olunmamış ise, vaktin namazı kılınmış olsun diye ihtiyaten ulemanın koyduğu bir namazdır ki o günün öğle namazı kılınmış olur. Eğer Cuma kabul olunmuş ise kazaya kalmış olan son öğle namazı kılınmış olur.) Son iki rekat ise vaktin sünnetidir.
49- Cuma namazı, kendisine vacip olmayanlar kimlerdir?
C. Köle, müsafir, kadın, esir, mahpus ve hastalar üzerine Cuma vacip değildir.
50- Ramazan ve kurban bayramı sabahı müstehap olan şeyler nelerdir?
C. Bir müslümanın ramazan bayramı sabahı evden çıkmadan bir şeyler yemesi, güzel kokular sürmesi, gusül etmesi, camiye yürümesi müstehaptır. Ancak bayram namazından evvel nafile namaz kılınmaz. Kurban bayramı sabahı gusül etmesi, güzel koku sürmesi, yemeği namaz sonuna tehir etmesi, mescide yönelip tekbir getirmesi müstehaptır.
51- Teşrik tekbiri nedir? Hükmü nedir? Hangi vakitten hangi vakte kadar alınır?
C. Teşrik tekbiri: ü Ekber ü Ekber La ilahe illAllâhü vAllâhü ekber ü Ekber ve lillahil hamd’dir. Hükmü ise vaciptir. İmam-ı Azam’a göre arefe günü sabah namazında başlar, bayramın birinci günü ikindi namazının sonuna kadar devam eder. ( Yani sekiz vakittir.) İmameyne göre ise; arefe günü sabah namazından sonra başlar, bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar devam eder. Yani yirmi üç vakittir. (Fetva da buna göredir.)
52- Teravih namazının hükmü nedir? Kaç rekattır?
C. Teravih namazının hükmü, sünnettir. Yirmi rekattır. Cemaatle kılınması Hz Ömer zamanında başlamıştır. İlk defa teravih namazını cemaate kıldıran sahabe Übey bin Ka’b hazretleridir.
53- Korku namazı kaç rekattır?
C. Korku namazı diye ayrı bir namaz yoktur. Günlük kılınan beş vakit namazdır. Sadece bu beş vakit namazın korku anında kılınış şeklini ifade eder.
54- Vefat etmek üzere olan bir Müslüman için yapılacak muameleler nelerdir?
C. Vefat etmek üzere olan bir Müslüman sağ tarafı üzerine yatırılarak yüzü kıbleye çevrilir. Yanın da kelime-i şehadet getirilir. Ama sen de getir diye cebr yapılmaz. Aynı zaman da yanında sure-i yasin okunur.
55- Vefat etmiş olan bir müslümana yapılacak ilk muameleler nelerdir?
C. Vefat edince, bir bez ile çeneleri kafasının üzerinden bağlanır. Gözleri kapatılıp elleri iki tarafına uzatılır. Şişmemesi için karnı üzerine bir demir parçası konulur. Yıkanıncaya kadar yanında Kur’an okunmaz. Yıkanılacağı zaman, ayakları kıbleye gelecek şekilde teneşir üzerine yatırılır. Avret mahalli açılmadan elbisesi çıkarılır ve ısıtılmış su ile yıkanır.
56- Kefen nedir? Erkekler de ve kadınlar da sünnet olan kefen nedir?
C. Kefen; Vefat eden müslümanın, sarılıp kabre konulduğu bezdir. Erkeklerde sünnet olan kefen; kamis, izar ve lifafe isminde üç elbise ile kefenlenmesidir. Kamis ile; boynundan ayağına kadar kefenlenir. İzar ile; Başından ayağına kadar kefenlenir. Lifafe ile de; baştan ayağına kadar sarılıp dürülür ve iki ucu bağlanır. Kâfî miktarda bez bulunamayacak olursa; erkeklerde izar ve lifafe yeterlidir.Kadınlar için sünnet olan kefen ise; kamis, izar, lifafe, baş örtüsü ve göğüsler üzerine bağlanan bezden ibarettir. Kâfî miktarda bez bulunamayacak olursa; kadınlarda izar, lifafe ve baş örtüsü kâfî görülür.
57- Cenaze namazının hükmü nedir?
C. Cenaze namazı, vefat eden din kardeşlerimiz hakkında dua olmak üzere bir farzı kifayedir.
58- Zekat nedir? Zekat kime vaciptir?Kime vacip değildir?
C. Zekat,muayyen maldan muayyen bir cüzü muayyen bir şahsa vermektir. Zekat: nisab miktarı mala, mülkü tam ile malik olup, o malın üzerinden bir sene geçmiş ise hür, müslüman, akıllı ve baliğ herkese vaciptir. Sabiye, köleye, mükateb köleye ve maldan çok borcu olana vacip değildir.
59- Hangi mallarda zekat yoktur?
C. Kişinin oturduğu evi, giydiği elbisesi, ev eşyaları, bindiği hayvanları(arabası), hizmetçileri ve kullandığı silahlarında zekat yoktur
1- Kuduri şerif hangi ilme taalluk eder? Musannıfı kimdir? Kaç kısımdır?
C. Kudur-i şerif, ilmi fıkha taalluk eder. Musannıfı; Ebü’l Hasan-el Kudurî el Bağdadî’dir. Kudur-i şerif üç kısımdır: İbadât, Muamelât, Ukubât.
2- Tahâret nedir?
C. Taharet hakikaten veya hükmen olan necasetten temizlenmektir. Hakikaten: Pislik Hükmen: Abdestsizlik
3- Abdest hakkındaki ayeti celile hangisidir?
C. يا ايهاالذين امنوا اذا قمتم الى الصلاة فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الى المرافق وامسحوا برؤسكم وارجلكم الى الكعبين
Maide suresi, ayet :6
4- Abdestin farzları nelerdir?
C. Abdestin farzları: yüzü yıkamak, elleri dirseklerle beraber yıkamak, ayakları topuklarla beraber yıkamak ve başın dört de birini mesh etmektir.
5 – Abdestin sünnetleri nelerdir?
C.Abdestin sünnetleri: Uykudan uyanan bir kimsenin ilk önce ellerini yıkaması, abdeste besmele ile başlamak, abdest alırken misvak kullanmak, mazmaza ve istinşak yapmak, kulakları mesh etmek, sakalları ve parmakları hilallemek, azaları üçer defa yıkamak.
6 - Abdestin müstehapları nelerdir?
C. Abdeste niyet etmek, kaplama mesh yapmak, abdesti tertip üzere almak, sağ taraftan başlamak. Abdestin vacibi birdir. Buda gözlerin çapaklarını yıkamaktır.
7- Abdesti bozan şeyler nelerdir?
C. Sebileynden (iki yoldan) çıkan her şey, kan, irin, sarı su (bunlar bedenden çıkıp temiz hükmünde olan bir yere temas ederse abdest bozulur), ağız dolusu istifra yapmak, çekildiği zaman düşülecek bir şeye dayanarak veya yaslanarak ,yatarak uyumak, bayılmak, delirmek, kendisinde ruku ve secde bulunan bir namazda kahkaha atmak.
8- Guslün farzı nedir?
C. Mazmaza, istinşak ve sair bedeni kuru yer kalmaksızın yıkamak.
9- Guslün sünnetleri nedir?
C.Gusul abdesti alacak kişinin, gusle ellerini ve avret mahallini yıkayarak başlaması, eğer bedenin de bir necaset var ise onu temizlemesi, namaz abdesti gibi abdest alması, eğer gusul abdesti aldığı yerde su birikiyorsa ayaklarını çıkarken yıkaması, başına ve sair bedenine üç defa su döküp ovalaması.
10- Guslü icap eden şeyler nelerdir?
C. Meninin kadın veya erkekten şehvet ve şiddet yolu ile çıkması, inzal olmaksızın sünnet uzuvlarının teması, hayız ve nifasdır. ( Resülullah Efendimiz, Cuma ve ihram için guslü sünnet kılmıştır.)
11- Kendisi ile taharet caiz olan sular nelerdir?
C. Yağmur, dere, pınar, kuyu ve deniz suyu.
12- Mai müstamel nedir? Kendisi ile abdest caizmidir?
C. Kendisi ile abdestsizlik giderilen veya ’a yakınlık için kullanılan her sudur. Bu su ile abdest almak caiz değildir.
13- Teyemmüm nedir? Farzı kaçtır?
C. Temizlik kastı ile temiz toprağı kullanmaktır. Farzı ikidir; 1)Niyet 2) İki darp ve mesih
14- Kendisi ile teyemmüm caiz olan şeyler nelerdir?
C. Toprak, kum, taş,kireç,alçı ve sürme ve zirnih gibi toprak cinsinden olan her şey ile teyemmüm caizdir.
15- Teyemmüm ve abdest de niyetin hükmü nedir?
C. Teyemmümde niyet farz, abdest de ise sünnetdir. Bu sebeden dolayı, bir kişi niyetsiz abdest efalini yerine getirse abdest almış olur ancak niyetsiz teyemmüm efalini yerine getirse, teyemmüm almış olmaz.
16- - Teyemmüm ne ile bozulur?
C.Abdesti bozan her şey, teyemmümü de bozar. Ayrıca kullanmaya gücü yeter olduğu halde müteyemmimin suyu görmesi de teyemmümü bozar.
17- Mestler üzere mesh caiz midir? Müddeti ne kadardır? Meshin müddeti ne zaman başlar?
C. Mestler üzere mesh sünnet ile caizdir. Müddeti; mukim için bir gün bir gece, müsafir için üç gün üç gecedir. Abdestli olarak mestleri giyip, abdest bozulduktan sonra meshin müddeti başlar.
18- Meshi bozan şeyler nelerdir?
C. Abdesti bozan her şey meshi de bozar. Ayrıca mestin ayaktan çıkması ve vaktinin geçmesi meshin bozulması için sebebdir.
19- Hayız nedir? Müddeti nedir?
C. Hayız; hastalık olmaksızın baliğa olmuş kızın rahminin attığı kandır. Hayzın en azı; geceleri ile üç gün, en fazlası on gündür. Üç günden azı on günden fazlası istihaza yani hastalıktan dolayı gelen kandır.
20- İstihaza kanı nedir? Müddeti nedir? Hangi hükümlerde, ne gibi değişiklikler yapar?
C. İstihaza kanı, kadının üç günden az veya on günden fazla gördüğü kandır. Yine kadının, hamilelik sürecinde gördüğü veya doğum halinde çocuk çıkmadan evvel gördüğü kan da istihaza kanıdır. Bir müddet ile kayıtlı değildir. İstihaza kanının hükmü, devamlı akan burun kanı gibi olduğundan dolayı şer’î hükümlerde her hangi bir değişiklik yapmaz. İstihaza kanı, namaz, oruç ve cinsi münasebete mani değildir.
21- Nifas kanı neye denir? Müddeti nedir?
C. Nifas kanı, kadının doğum akabinde gördüğü kandır. Nifas’ın en azı için bir sınır yoktur ama en fazlası kırk gündür. Kırk gün üzerine ziyade olan kan, istihaza kanıdır.
22 - İstinca, istinka ve istibra ne demektir?
C. İstinca; Bir kimsenin, def’i hacetten sonra pisliğin çıktığı yeri temizlemesidir.
İstinka; İstinca da mübalağa yapmaktır ki, bu da önce münasip kuru bir şeyle silmek, sonra su ile yıkamak, sonra da kurulamakla olur.
İstibra; Erkeklerin idrar yaptıktan sonra erkeklik uzvundaki akıntıyı tamamen kesip gidermeleridir. Bunun da en güzel şekli sıvazlamadan sonra, öksürmek, bir miktar yürümek, bir yana eğilmek sureti ile olur.
23- Namazların ilk ve son vakitleri nedir?
C. Sabah namazı; fecri sadığın doğması ile başlar, güneş doğuncaya kadar devam eder. Öğle namazının ilk vakti; güneş zail olduğu vakittir. Ahir vakti ise İmamı Azam’a göre her şeyin gölgesi iki misli oluncaya kadardır. İmameyn’e göre ise, her şeyin gölgesi bir misli oluncaya kadardır. İkindi namazının ilk vakti, öğle namazının çıktığı vakittir. Son vakti ise güneş batmadan biraz önceki vakittir. Akşam namazının ilk vakti; güneşin batması iledir. Son vakti ise ufukta ki beyaz şafak kayıp oluncadır. Yatsı namazının ilk vakti ufukta ki şafağın kayıp olması iledir. Son vakti ise; fecri sadığın doğması iledir. Vitir namazının ilk vakti; yatsı namazından sonraki vakittir. Son vakti ise; ikinci fecrin doğuşu iledir.
24- Ezan nedir?
C. Lüğaten ilan manasınadır. Şeran ise; namaz vaktini hususi lafızlar ile ilan etmektir.
25- Ezanın hükmü nedir? Hangi namazlar için sünnetdir?
C. İster eda olsun ister kaza olsun beş vakit namaz için ve Cuma namazı için ezan okumak sünneti müekkededir.
26- Hangi namazlar için ezan yoktur?
C. Vitir namazı, iki bayram namazları, kusuf (güneş tutulması) namazı, husuf (ay tutulması) namazı, cenaze namazı, istiska, sünnet ve nafile namazlar için ezan yoktur.
27- Abdestsiz ezan ve kamet, ayrıca cünübken ezan okumak caiz midir?
C. Abdestsiz bir kimsenin ezan okuması kerahetsiz caiz ama cünüb kimsenin ezan okuması mekruhtur. Abdestsiz bir kimsenin kamet okuması da mekruhdur. Ama her ikisinin de iadesi lazım gelmez.
28- Namazın şartları kaçtır?
C. Namazın şartları altıdır. Hadesten taharet, Necasetten taharet, Setr-i avret, İstikbal-i kıble, Vakit, Niyettir.
29- Erkekler, hür kadınlar ve cariyeler için avret mahalleri nerelerdir?
C. Erkekler için avret mahalli; Göbek altından diz kabağına kadardır. Diz kapağı da avrettendir. Hür olan kadının avret mahalli ise; yüzü, elleri ve ayaklarından başka her yeri avrettir. Cariyeler için avret mahalli; Göbek altından diz kabağına kadardır. Diz kapağı da avrettendir. Aynı zamanda göğüs ve sırtı da avret mahalline dahildir.
30- Musallî, kıblenin yönünde şüphe etse soracak kimse de bulamasa ne yapar?
C. Musallî, kıblenin yönünde şüphe etse soracak kimse de bulamasa, rey (kendi zannı galibi) ile hareket edip namazını kılar. Namazını kıldıktan sonra yanıldığını anlasa dahi namazını iade etmesi icab etmez. Hatasını namazda iken anlasa veya namaz kılarken biri gelip yanlış tarafa doğru kılıyorsun deyip doğru tarafı gösterse namazın içinde iken kıbleye döner ve namazını tamamlar.
31- Namazın rükünleri kaçtır?
C. Namazın rükünleri altıdır. İftitah tekbiri, kıyam, kıraat, rüku, secde, kade-i ahire de teşehhüt miktarı oturmaktır.
32 - İmamete evla olanlar sırası ile kimlerdir?
C. İmamete en layık olan; Cemaat arasında sünneti en iyi bilen, şayet bunda eşit iseler kıraati en güzel olan, eğer burada da eşit iseler en takva sahibi olan, burada da müsavî iseler cemaat arasında en yaşlı olan kimse imamete daha layıktır.
33- Kimin, kime imamlığı caiz değildir? Kimin, kime imamlığı caizdir?
C. İdrarını tutabilen bir kimsenin tutamayan bir kimse arkasında, müstehaze olmayan bir kadının müstehaze olan bir kadın arkasında, okumayı bilen bir kimsenin ümmî bir kimse arkasında, elbiseli bir kimsenin çıplak bir kimse arkasında namaz kılması caiz değildir. Fakat, teyemmüm edenin abdest almış olana, mestlerini mesh edenin ayaklarını yıkayana ve oturarak namaz kılanın ayakta durarak namaz kılana imameti caizdir.
34- Kazaya kalmış namazlarda kaza hangi tertip üzere yapılır?
C. Eğer altı vakitten daha az namaz kazaya kalmış ise, bunlar vacip olma sırası ile kaza edilir. Eğer altı vakitten fazla ise tertip düşer.
35- Kendisinde namaz mekruh olan( evkat-ı mekruhe ) vakitler nelerdir?
C. Kendisinde namaz mekruh olan( evkat-ı mekruhe ) vakitler üçtür.
1-) Güneşin doğma ( tulu ) vaktinde (Yani, güneş doğduktan sonra İmam-ı Azam’a göre kırk sekiz, İmameyne göre otuz iki dakika içinde)
2-) Güneş göğün tam ortasına (zeval vaktinde) geldiğinde ( Yani, öğle namazından evvelki on beş – yirmi dakika içinde)
3-) Güneşin batma ( gurub) vaktinde ( Yani, akşam namazından evvelki kırk beş dakika içinde)
Bu vakitlerde cenaze namazı kılınmaz, tilavet secdesi yapılmaz. Ancak o günün ikindi namazı kılınabilir.
Sabah namazını kıldıktan sonra güneş doğuncaya kadar, ikindi namazını kıldıktan sonra güneş batıncaya kadar nafile namaz kılınmaz.
Bu iki vakitte Tilavet secdesi yapmakta, kaza namazı ve iki rekatlık tavaf namazı kılmakta bir beis yoktur. Fecri sadık doğduktan
sonra sabah namazının sünnetinden başka nafile kılınmaz.
36- Nafile bir namaz bozulduğu zaman takdirde ne lazım gelir?
C. Nafile bir namaz bozulduğu zaman; üzerine vacip olur ve kazası lazım gelir.
37- Sehiv secdesi ne zaman lazım gelir?
C. Sehiv secdesi: Vacibin terk ve tehirinde, farzın yalnız tehirinde lazım gelir. Mesela; Musalli, namazına namaz cinsinden olan fakat o namazda bulunmayan bir şey ziyade ettiği zaman, vücubu sünnet ile sabit olan bir fiili terk
ettiği zaman, fatiha, kunut, teşehhüt veya bayram tekbirlerini unuttuğu zaman, dört rekatlı namazlarda ikinci rekate oturmadığı zaman, imam gizli okunacak yerde aşikar, aşikar okunacak yerde gizli okuduğu zaman lazımdır. İmamın sehvi yüzünden, cemaatte sehiv secdesi yapar.
38- Bir kimse üçüncü rekatı mı yoksa dördüncü rekatı mı kıldığında şüpheye düşse ne lazım gelir?
C. Eğer bu hal ilk defa başına geliyorsa namazını yeniler. Eğer çoğu kere bu hal tekrarlanıyorsa zannı galibi ile amel eder. Eğer hangi rekatta olduğuna dair zannı da yoksa katiyet ile bildiği rekat üzere namazını tamamlar.
39- Hastanın namazda hükmü nedir?
C. Eğer hasta olan kimsenin ayakta durmaya gücü yetiyorsa, namazı ayakta kılar. Buna muktedir değilse, namazı oturarak kılar. Oturarak namaz kılarken, secdesini rukü’dan biraz daha aşağıda yapar. Eğer buna da muktedir değilse, sırtı üzere yatarak namazını kılar. Ayaklarını kıbleye çevirir. Rukü ve secdelerde ima yapar. Eğer hasta kimsenin, başıyla ima yapmaya da gücü yoksa namazı tehir eder. Göz, kaş ve kalb ile ima olmaz.
40- Tilavet secdesinin hükmü nedir? Kur’an-ı Kerim’de kaç tane tilavet secdesi vardır? Hangi surelerdedir?
C. Tilavet secdesinin hükmü, vaciptir. Kur’an-ı Kerim’de on dört yerde tilavet secdesi vardır. Bu on dört ayet; A’raf, Ra’d, Nahl, İsra, Meryem, Hacc, Furkan, Neml, Secde, Sâd, Fussilet, Necm, İnşikak, Alak surelerindedir.
41- Ahkâmı şer’iyye kendisi ile değişen seferin izahı nedir?
C. Ahkâmı şer’iyyenin değişmesine sebeb olan yolculuk; insanın gitmeye niyet ettiği yer ile oturduğu yer arasında yaya veya deve yürüyüşü ile üç gün üç gecelik (doksan km’lik) yol mesafesi olup, bu mesafelik yola on beş günden az kalmak niyetiyle gitmesidir. Bu kadar mesafeye gitmeyi kast eden kimse, bulunduğu şehrin evlerini tamamen geçtiği zaman müsafirdir.
42- Sefer ile değişen hükümler nelerdir?
C. Seferi olan bir kimse, dört rekatlı farzları iki kılar. Dört rekat kılması caiz değildir. Ayrıca ramazını şerif orucunu tutmayıp, tehiri de caizdir.
43- Seferde iken namazları iki rekat kılmak azimet midir, ruhsat mıdır?
C. Hanefî mezhebine göre, seferde olan birinin seferde iken dört rekatli farz namazları iki rekat kılması azimettir. Bu sebepten dolayı; Hanefî mezhebine mensup olan bir kimse, seferde iken dört rekatli farz namazları kısaltmasa da dört rekat kılsa hata etmiş olur. Bundan dolayı istiğfar etmesi lazım gelir. Ayrıca selamı da te’hir ettiği için sehiv secdesi lazım gelir
44- Bir kimse seferde iken geçirmiş olduğu namazı mukim iken, mukimken geçirmiş olduğu namazı seferde iken nasıl kaza eder?
C. Bir kimse seferde iken geçirmiş olduğu namazı, mukim iken iki rekat olarak kaza etmesi icap eder. Bir kimse mukimken geçirmiş olduğu namazı, seferde iken dört rekat olarak kaza etmesi icap eder.
45- Vatan kaç kısımdır?
C. Vatan üç kısımdır. 1- Vatan-ı Aslî 2- Vatan-ı İkame 3- Vatan-ı Süknâ
Vatan-ı Aslî: Kişinin doğduğu, büyüdüğü ve evlendiği yerdir. Orada doğmamış, evlenmemiş ama yaşamaya niyet ettiği, ayrılmak istemediği yerde vatan-ı aslidir. Vatan-ı aslî, başka bir vatan-ı aslî ile bozulur.
Vatan-ı İkâme: Müsafirin en az on beş gün kalmaya niyet ettiği, asıl vatanına en az doksan km’lik mesafede bulunan yerdir. Burada namazlar kısaltılmadan dört rekat olarak kılınır. Vatan-ı İkame, diğer bir vatan-ı İkame ve vatan-ı aslî’ye dönmekle bozulur.
Vatan-ı Süknâ: Müsafirin, on beş günden daha az bir müddet için oturmaya niyet ettiği ve asıl vatanına doksan km’lik veya daha fazla bir mesafede bulunan yerdir. Vatan-ı Süknâ’da dört rekatlı farz namazlar iki rekat kılınır.
46- Cuma namazının vücubunun şartları nelerdir?
C. Erkek olmak, hür olmak, mukim olmak, sıhhatli olmak, gözleri sağlam olmak, ayakları sağlam olmak, namaza gitmeye mani bir hal olmamak.(Düşman korkusu, aşırı yağmur, kar, fırtına gibi.)
47- - Cuma namazının sıhhatinin şartları nelerdir?
C. Cuma kılınacak yerin şehir olması, emir veya vekilinin kıldırması, öğle namazı vaktinde kılınması, cemaat huzurunda hutbe okunması, imamdan başka üç kişinin bulunması, Cuma kılınacak yerin herkese açık olması.
48- Cuma namazı kaç rekattır?
C. Cuma namazı on altı rekattır. İlk dört rekat, cumanın ilk sünnetidir. İki rekat, cumanın farzıdır. Farzdan sonra kılınan dört rekat, cumanın son sünnetidir. Sünnet’den sonra kılınan dört rekat ise zuhr-u ahirdir. (Eğer o gün kılınan Cuma namazı kabul olunmamış ise, vaktin namazı kılınmış olsun diye ihtiyaten ulemanın koyduğu bir namazdır ki o günün öğle namazı kılınmış olur. Eğer Cuma kabul olunmuş ise kazaya kalmış olan son öğle namazı kılınmış olur.) Son iki rekat ise vaktin sünnetidir.
49- Cuma namazı, kendisine vacip olmayanlar kimlerdir?
C. Köle, müsafir, kadın, esir, mahpus ve hastalar üzerine Cuma vacip değildir.
50- Ramazan ve kurban bayramı sabahı müstehap olan şeyler nelerdir?
C. Bir müslümanın ramazan bayramı sabahı evden çıkmadan bir şeyler yemesi, güzel kokular sürmesi, gusül etmesi, camiye yürümesi müstehaptır. Ancak bayram namazından evvel nafile namaz kılınmaz. Kurban bayramı sabahı gusül etmesi, güzel koku sürmesi, yemeği namaz sonuna tehir etmesi, mescide yönelip tekbir getirmesi müstehaptır.
51- Teşrik tekbiri nedir? Hükmü nedir? Hangi vakitten hangi vakte kadar alınır?
C. Teşrik tekbiri: ü Ekber ü Ekber La ilahe illAllâhü vAllâhü ekber ü Ekber ve lillahil hamd’dir. Hükmü ise vaciptir. İmam-ı Azam’a göre arefe günü sabah namazında başlar, bayramın birinci günü ikindi namazının sonuna kadar devam eder. ( Yani sekiz vakittir.) İmameyne göre ise; arefe günü sabah namazından sonra başlar, bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar devam eder. Yani yirmi üç vakittir. (Fetva da buna göredir.)
52- Teravih namazının hükmü nedir? Kaç rekattır?
C. Teravih namazının hükmü, sünnettir. Yirmi rekattır. Cemaatle kılınması Hz Ömer zamanında başlamıştır. İlk defa teravih namazını cemaate kıldıran sahabe Übey bin Ka’b hazretleridir.
53- Korku namazı kaç rekattır?
C. Korku namazı diye ayrı bir namaz yoktur. Günlük kılınan beş vakit namazdır. Sadece bu beş vakit namazın korku anında kılınış şeklini ifade eder.
54- Vefat etmek üzere olan bir Müslüman için yapılacak muameleler nelerdir?
C. Vefat etmek üzere olan bir Müslüman sağ tarafı üzerine yatırılarak yüzü kıbleye çevrilir. Yanın da kelime-i şehadet getirilir. Ama sen de getir diye cebr yapılmaz. Aynı zaman da yanında sure-i yasin okunur.
55- Vefat etmiş olan bir müslümana yapılacak ilk muameleler nelerdir?
C. Vefat edince, bir bez ile çeneleri kafasının üzerinden bağlanır. Gözleri kapatılıp elleri iki tarafına uzatılır. Şişmemesi için karnı üzerine bir demir parçası konulur. Yıkanıncaya kadar yanında Kur’an okunmaz. Yıkanılacağı zaman, ayakları kıbleye gelecek şekilde teneşir üzerine yatırılır. Avret mahalli açılmadan elbisesi çıkarılır ve ısıtılmış su ile yıkanır.
56- Kefen nedir? Erkekler de ve kadınlar da sünnet olan kefen nedir?
C. Kefen; Vefat eden müslümanın, sarılıp kabre konulduğu bezdir. Erkeklerde sünnet olan kefen; kamis, izar ve lifafe isminde üç elbise ile kefenlenmesidir. Kamis ile; boynundan ayağına kadar kefenlenir. İzar ile; Başından ayağına kadar kefenlenir. Lifafe ile de; baştan ayağına kadar sarılıp dürülür ve iki ucu bağlanır. Kâfî miktarda bez bulunamayacak olursa; erkeklerde izar ve lifafe yeterlidir.Kadınlar için sünnet olan kefen ise; kamis, izar, lifafe, baş örtüsü ve göğüsler üzerine bağlanan bezden ibarettir. Kâfî miktarda bez bulunamayacak olursa; kadınlarda izar, lifafe ve baş örtüsü kâfî görülür.
57- Cenaze namazının hükmü nedir?
C. Cenaze namazı, vefat eden din kardeşlerimiz hakkında dua olmak üzere bir farzı kifayedir.
58- Zekat nedir? Zekat kime vaciptir?Kime vacip değildir?
C. Zekat,muayyen maldan muayyen bir cüzü muayyen bir şahsa vermektir. Zekat: nisab miktarı mala, mülkü tam ile malik olup, o malın üzerinden bir sene geçmiş ise hür, müslüman, akıllı ve baliğ herkese vaciptir. Sabiye, köleye, mükateb köleye ve maldan çok borcu olana vacip değildir.
59- Hangi mallarda zekat yoktur?
C. Kişinin oturduğu evi, giydiği elbisesi, ev eşyaları, bindiği hayvanları(arabası), hizmetçileri ve kullandığı silahlarında zekat yoktur
