بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
Maksut’un musannıfı İmam-ı Azam Ebû Hanife Hazretleridir. Hicrî 80’de Kûfe’de doğmuş ve Hicrî 150’de de Bağdat’ta vefat etmiştir.
Musannıf Hazretleri; Arabî ilimlerin, şer’i ilimleri öğrenmeye vesile olduğunu beyan eder. Ki Arabî ilimlerden bazıları şunlardır;
عَرَبِِى عِلِمْلَرْ صَرْفْ نَحِوْ مَنْطِقْ بَيَانْ لُغَتْ
Şer’i İlimlerden bazıları ise şunlardır;
شَرْعِى عِلِمْلَرْ تَفْسِرْ حَدِيثْ فِقِهْ كَلاَمْ
Maksut; Sülasî mücerredin ikinci babından İsm-i Mef’uldür. Tasrifi;
قََصَدَ يَقْصِدُ قَصْدًا فََهُوَ قَاصِدٌ وَذَاكَ مقصودٌ Şeklindedir.
Maksut’un 2.bâbdan olduğuna delil olan Ayet-i Kerime;
وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ
وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ (Lokman Sûresi–19) ayetidir.
Bu ayette ki, “اِقْصِدْ” emrinin dalaletiyle, “مَقْصُودْ” kelimesi 2. bâbdan gelmektedir.
Her kitabın başında söylenmesi vacip ve caiz olan 7 şey vardır.
Vacip olanlar;
1- Besmele
2- Hamdele
3- Salvele (Salâvat-ı Şerife)
Caiz olanlar;
1- İsm-i Kitap (Kitap ismi)
2- Fenni Kitap (Kitabın içeriği, sarf v.s.)
3- Tâdâlı Fusül (Fasıllar)
4- Tebyîni Garaz (Maksadını Beyan)
Musannıf Hazretleri Fiillerin taksimatını “Bina” kitabındakinden biraz farlılıkla (adet bakımından) 30 bâb olarak beyan eder. Şöyle ki;
Şeklinde taksim eder.
