matematikte kullanılan terimler sözlüğü

ömr-ü diyar

اَلْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ
Yönetici
-A-

A ile B nin Kartezyen Çarpımı: Birinci bileşeni A dan, ikinci bileşeni B den alınarak elde edilen ikililerin kümesidir...

A Kümesinden B nin Farkı: A kümesinin B kümesi ile ortak olmayan elemanlarından olu-şan kümedir...

A Kümesinden B ye Fonksiyon: A nın elemanlarından her birini, B nin elemanlarına bir ve yalnız bir kez eşleyen bağıntıdır...

Açı: Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşim kümesidir...

Açık Önerme: İçinde bulunan bilinmeyene verilen değerlere göre doğru ya da yanlış önerme olan ifadelerdir...

Açıortay: Başlangıç noktası açının köşesi olan ve açının kenarlarıyla eş açılar oluşturan ışındır...

Açısal Bölge: Açı ile açının iç bölgesinin birleşim kümesidir...

Aksiyom: Doğru olduğu ispatsız kabul edilen matematiksel ifadedir...

Alan: Bir yüzey parçasının ölçüsüdür... Bir yüzeyde birim yüzeyin kaç defa olduğunu gösteren sayıdır...

Alt Küme: Bir kümenin elemanlarının sayısına göre birerli, ikişerli ya da daha fazla sayıda

gruplarla oluşturduğu kümedir... Boş küme her kümenin alt kümesidir...

Analitik Düzlem: Üzerine koordinat sistemi yerleştirilmiş düzlemdir...

Analitik Geometri: Noktaların koordinatlarının sayısal fonksiyonları aracılığıyla bir koordinat sisteminde gösterilen geometrik nesneleri inceleyen matematik koludur...

Apsis: Koordinat düzleminde bir noktayı gösteren sıralı ikilinin birinci terimidir... (1,9) ikilisiyle gösterilen noktanın apsisi 1 dir...

Apsis Ekseni: Koordinat düzleminde yatay eksen, x eksenidir...

Ar: 100 metrekarelik arazi ölçü birimidir...

Arada Olma: Aynı doğru üzerinde farklı üç noktadan birisinin diğer ikisinin arasında olmasıdır...

Aralarında Asal Sayılar: En büyük ortak bölenleri 1 olan sayma sayılarıdır... 4 ile 15 aralarında asaldır...

Aritmetik: 1. Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi dört işlemin tanımına temel olan tamsayılar kümesinin özellikleri kurulu matematik koludur... 2. Hesaplama ve varsayım kurma biçimidir...

Aritmetik Orta: Sonlu bir sayı kümesi elemanları toplamının, bu elemanların sayısına bölümüyle ortaya çıkan sayıdır...

Asal Çarpanlara Ayırma: Bir sayma sayısı asal çarpanlarının çarpımı şeklinde yazma-dır... 24 = 2 x 2 x 2 x 3 gibi...

Asal Sayı: 1 ve kendisinden başka böleni olmayan sayıdır...

Aykırı Doğrular: Aynı düzlemde olmayan ve kesişmeyen doğrulardır...

Ayrık Kümeler: Ortak elemanları olmayan kümelerdir...

Ayrık Olay: Meydana gelişi başka bir olaya bağlı olmayan olaydır...

Ayrıt: Bir cismin iki yüzeyinin arakesitidir...

-B-

Bağıntı: Bir kartezyen çarpımın alt kümesidir...

Basit Kapalı Eğri: Düzlemde herhangi bir noktadan bir kez geçmek üzere, çizime başlanılan noktada biten eğridir...

Bileşik Önerme: Birden fazla basit önermeden oluşan önermedir...

Binom: Dereceleri ya da değişkenleri farklı iki terimden oluşan polinomdur...

Bire Bir Eşleme: İki kümenin elemanları arasında, bir elemana karşı yalnız bir eleman alınarak yapılan eşlemedir...

Bire Bir Fonksiyon: Tanım kümesinin her bir elemanını yine kendisine eşleyen fonksiyondur...

Birleşim İşlemi: Kümelerin tüm elemanlarından oluşan kümelerin bulunmasıdır...

Birleşim Kümesi: Kümelerin tüm elemanlarının oluşturduğu kümedir...

Boş Küme: Hiçbir elemanı olmayan kümedir...

Boyut: Uzunluk, genişlik ve yükseklikten her biridir...

Bölen: Bir bölme işleminde bölünenin kaç eşit parçaya ayrıldığını gösteren sayıdır...

Bölüm: Bölme işleminde bölünen içinde bölenin kaç defa olduğunu gösteren sayıdır...

Bölünen: Bölme işleminde eşit kısımlara ayrılmak istenen sayıdır...

Bütünler Açılar: Ölçüleri toplamı 180° olan iki açıdır...

Büyük Çember: Küre yüzeyi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitidir...

Büyük Daire: Küre cismi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitidir...

-D-

Dar Açı: Ölçüsü 90° den küçük olan dar açıdır...

Dekametre: 10 metrelik uzunluk ölçü birimidir...

Dekar: 10 ar veya 1000 m2 lik arazi ölçü birimidir...

Denk Kümeler: Birebir eşlenebilen, eleman sayıları eşit olan kümelerdir...

Derece: Bir çemberin 1 / 360 lık yayını gören merkez açının ölçüsü 1 derecedir...

Dikdörtgen: Düzlemde üçü doğrusal olmayan A , B , C , D noktalarının birleşiminden elde edilen dörtgenin açıları dik ise [AB] , [BC] , [CD] , [DA] doğru parçalarının birleşim kümesidir...

Dikdörtgenler Prizması: Altı tane dikdörtgensel bölgenin birleşiminden oluşan kapalı bölgedir...

Dikdörtgensel Bölge: Dikdörtgen ile iç bölgesinin birleşim kümesidir...

Dikdörtgenler Prizması Cismi: Dikdörtgenler prizması ile içinin birleşimidir...

Dik Üçgen: Bir açısı dik olan üçgendir...

Doğal Sayı: N = {0,1,2,3,4,...} kümesinin elemanlarıdır...

Doğru Açı: Ölçüsü 180° olan açıdır...

-E-

Eksilen: Çıkarma işleminde azaltılması istenen sayıdır...

Eleman: Bir kümeyi oluşturan nesnelerden her biridir...

En Büyük Ortak Bölen: İki veya daha çok sayma sayısını ortak olarak bölen sayma sayılarının en büyüğüdür...

En Küçük Ortak Kat: İki veya daha çok sayma sayılarının ortak katlarının en küçüğü olan sayıdır...

Eş Üçgenler: Karşılıklı kenarlarının uzunlukları eşit ve karşılıklı açıların ölçüleri eşit olan üçgenlerdir...

Eşit Kümeler: Aynı elemanlardan oluşan kümelerdir...

Evrensel Küme: Üzerinde çalışılan konuyla ilgili olan tüm elemanları içeren kümedir...

Evrensel Niceleyici: " ile gösterilir ve "her" ya da "bütün" diye okunur...

-F-

F Fonksiyonunun Değer Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, B kümesidir...

F Fonksiyonunun Görüntü Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, f(A) kümesidir...

F Fonksiyonunun Tanım Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, A kümesidir...

Faiz: Bankaya yatırılan paranın belirli bir süre sonunda getirdiği kazançtır...

Fark: Çıkarma işleminin sonucudur...

Fonksiyon: Çıkış kümesinin her elemanına, en çok bir görüntü eşlik ettiren bağıntıdır...

-G-

G Bileşke F Fonksiyonu: f : A --> B ve g : B --> C birer fonksiyon olmak üzere, A dan C ye (gof)(x) = g( f(x) ) kuralı ile belirlenen fonksiyondur...

Genişlik: Dikdörtgen veya dikdörtgenler prizmasında boyutlardan biridir...

Gerektirme: Totoloji olan şartlı önermedir...

Görüntü: Sayı ekseni üzerinde bir sayıya karşılık gelen noktadır...

Grup: Bir küme ve bunun üzerinde tanımlanan bir işlemin belli şartları taşımasıdır...

-H-

Hacim: Kapalı uzay parçasının ölçüsüdür... Bir uzay parçasında birim hacmin kaç defa olduğunu gösteren sayıdır...

Halka: Bir küme ve bu küme üzerinde tanımlanmış iki işlemin belli bazı şartları taşımasıdır...

Hektar: 100 ar veya 10000 m2 lik arazi ölçüsü birimidir...

Hektometre: 100 metrelik uzunluk ölçü birimidir...

Hipotez: p => q teoreminde p önermesidir...

Hüküm: p => q teoreminde q önermesidir...

-I-

Işın: Doğruda ayırma noktası ile bu noktanın bir yanında bulunan noktaların oluşturduğu kümedir...

-L-

Logaritma: ax = b ifadesinde x değerini bulma işlemidir..

-M-

Matematik Sistem: Bir küme ve bu küme üzerinde tanımlanmış bir veya daha çok işlemden oluşan sistemdir...

Modüler Aritmetik: m>1 ve m doğal sayılar kümesinin bir elemanı olarak, tamsayıların m ile bölümünden kalan sınıfları ile yapılan aritmetiktir...

Mutlak Değer: x reel sayılar kümesinin bir elemanı olarak, sayı doğrusunda x e karşılık gelen noktanın başlangıç noktasına uzaklığı, x in mutlak değeridir... | x | olarak gösterilir...

-N-

Nesne: "Kişi" ya da "Kimse" ile anlatılan varlıkların dışında kalan ağırlığı, kütlesi olan her türlü varlıklardır...

Nicelik: Bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen, azalıp çoğalabilen özelliği yani miktarıdır...

Nitelik: Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özelliktir...

Nokta: İki doğrunun kesiştiği yerde bulunan çok küçük boyutlu uzay öğesidir..

-O-

Olasılık: Bir olayın olabilme şansını gösteren sayıdır...

Olmayana Ergi Metodu: Bir teoremde hükmün değilini doğru varsayıp hipotezin değilini elde ederek yapılan ispattır...

Ondalık Açılım: Bir ondalık kesrin virgül ile gösterilmesidir...Örnek: 2 / 5 = 0,4 gibi...

Ondalık Kesir: Paydası 10 un tam kuvveti şeklinde olan veya bu duruma getirilebilen sayılardır...

Oran: Aynı ölçü birimi ile ölçülebilen çoklukların veya iki kümenin elemanlarının bölüm yoluyla karşılaştırılmasıdır....

Orantı: İki oranın eşitliğidir... a,b,c,d gerçek sayıları için a/b = c/d eşitliği bir orantıdır...

Ortak Bölen: Birden fazla sayma sayısını kalansız olarak bölen sayma sayısıdır...

Ortak Kat: Birden fazla sayma sayısının katı olan sayma sayısıdır

-T-

Tam Açı: Ölçüsü 360° olan açıdır...

Tamsayılar: Z = {..., - n,..., -1,0,1,2,3,...n,...} sayı kümesidir...

Tek Sayı: Çift olmayan tamsayıdır...

Terim: Toplama ve çıkarma işlemlerinde toplanan veya çıkan sayılardan her biri...

Ters Eleman: A kümesinde tanımlı bir * işleminin etkisiz elemanı e olduğuna göre

a * x = x * a = e koşulunu sağlayan x elemanı a elemanının * işlemine göre ters elemanıdır...

Ters Rasyonel Sayılar: Çarpımları 1 olan iki rasyonel sayıdan her biridir...

Totoloji: Doğruluk değeri daima 1 olan bileşik önermedir...

Tümler Açılar: Ölçüleri toplamı 90° olan iki açıdır...

-U-

Uzay: Bütün varlıkların içinde bulunduğu sonsuz sayıda noktaların oluşturduğu kümedir...

Uzunluk: Dikdörtgen veya dikdörtgenler prizmasındaki boyutlardan biridir.
 
Üst