Görünmeyeni görme ihtiyacı hisseden bir dönemde anlatmak için çocuğun zihnini
hazırlamakla başlamalıyız işe. Nitekim hadislerde, Kuran-ı Kerimde meleklerle ilgili veriler daha çok yetişkinlerin anlayabileceği nitelikte.
Meleklerle ilgili anlatımlar çocuk hazırlandıktan sonra verilmeli ve istediği kadarı merak ettiği kadarı cevaplanmalıdır zihin hazırlama sürecinde. Zihninin hazırlanması süreci ise meleklerin iyilik temsilcileri olarak anlatılması, benzetilmesiyle başlanabilir . Burada kişinin benzetilmesini sakıncalı buluyorum yani “melek gibi kadın” “melek gibi insan” demek çocuğun meleğe cinsiyet giydirmesine, meleği gözünde canlandırmasına sebep olabilir. Çizgi filmlerde perilerle, uçuşan sihirli karakterlerle bağlantı kurmasına neden olabilir. Bu da çocuğun zihnin meleğin somut olarak gösterime girmesini sağlar. Bunun yerine duyguların ve davranışların benzetilmesi gerekir. “Melek gibi iyi” “Seni melekler korumuş” vb. Çocukları Allah ile birlikte kötülüklerden, tehlikelerden korudukları ve sevdikleri üzerine dikkat çekmek doğru olur. Böylece çocuk, Allah’ın melekleri kötülüklerden korumak üzere yarattığı fikrine ulaşır.
Ve zihin hazır hale geldiğinde; gizemli, sırlı şeylere ilgi duymaya başladığı ve sorular sorduğu dönemde(3-4 yaş) melekler ile ilgili itikadi bilgilerden yavaş yavaş bahsedilebilir. Anlatımda ise katiyen uzun, zorlayıcı, yorucu bilgilere; mesela “nur’dan” yaratıldıkları gibi konulara girmeye gerek yoktur. Somut özellikleri yemek, içmek, evlenmek, uyumak, yorulmak, genç, ihtiyar olmak gibi insana mahsus özellileri olmadığı anlatılabilir. Allah’ı çok sevdikleri, daima O’na ibadet ettikleri, O’na hiç karşı gelmedikleri, eğer Allah’ın istediği gibi davranırsak bizi de melekler gibi Allah’ın çok seveceğine değinilmelidir. Çocuklar için önemli olan onların varlığına inanıp rahatlamaktır. Soracakları soruların hiçbiri felsefi çıkmazlara girmek için sorulmaz. Bu nedenle telaşa kapılmadan cevaplamak mühimdir.
Meleklerin insanüstü varlıklar olduğu, insanlara asla benzemeyecekleri, insanları koruyan,iyi şeyler ilham eden canlılar oldukları anlatılabilir. Çocuğun gelişimine ve sorularının içerine göre büyük meleklerden de detaylandırmadan kısaca bahsetmek gerekir.6 yaş itibariyle genel olarak daha anlaşılır olması muhtemeldir. Cebrail, Mikail, Azrail, İsrafil adlı dört büyük melek, Kiramen Katibin, Hafaza ve Münker-Nekir meleklerinin görevleri basit bir dille anlatılabilir. Yalnız çocuğun gelişimi, bu bilgileri öğrenmeye hazırbulunuşluğu çok önemlidir. Bu meleklerle ilgili olarak peygamberimizle yaşanan temsili hikayeler örnek olarak gelişimine uygun hale getirilerek anlatılabilir.
Azrail, Münker Nekir ile ilgili sorular zorlayıcı olabileceğinden şayet çocuğun gelişimi buna uygun değilse anlatım geciktirilebilir. Şeytan, kıyamet ilgili konular 7-8 yaş itibariyle gene gelişimin paralelinde verilmelidir.
Şeytan ile ilgili hikaye hadiste olduğu gibi verilebilir. İçimizde hissettiğimiz iyi duygu ve düşüncelerin bize Allah tarafından meleklerin yardımıyla hissettirildiği anlatılmalı, bunun mukabilinde şayet olumsuz ve kötü şeyler düşünüyorsak bunda şeytanın payı olduğu, bunda bir an evvel kurtulmak için çaba sarfedilmesi gerektiği anlatılmalıdır. Besmelenin fazileti, böyle zamanlarda çekmenin önemi ve her işe başlarken bizi koruyacağına dair meseleler izah edilmelidir. Küçük yaşta Allah’a sığınmayı alışkanlık haline getire, besmeleyi vird edinen bir gönül hayatının hiçbir döneminde küçük dünya telaşeleriyle ürpermeyecektir.
Hilal Çorbacıoğlu
hazırlamakla başlamalıyız işe. Nitekim hadislerde, Kuran-ı Kerimde meleklerle ilgili veriler daha çok yetişkinlerin anlayabileceği nitelikte.
Meleklerle ilgili anlatımlar çocuk hazırlandıktan sonra verilmeli ve istediği kadarı merak ettiği kadarı cevaplanmalıdır zihin hazırlama sürecinde. Zihninin hazırlanması süreci ise meleklerin iyilik temsilcileri olarak anlatılması, benzetilmesiyle başlanabilir . Burada kişinin benzetilmesini sakıncalı buluyorum yani “melek gibi kadın” “melek gibi insan” demek çocuğun meleğe cinsiyet giydirmesine, meleği gözünde canlandırmasına sebep olabilir. Çizgi filmlerde perilerle, uçuşan sihirli karakterlerle bağlantı kurmasına neden olabilir. Bu da çocuğun zihnin meleğin somut olarak gösterime girmesini sağlar. Bunun yerine duyguların ve davranışların benzetilmesi gerekir. “Melek gibi iyi” “Seni melekler korumuş” vb. Çocukları Allah ile birlikte kötülüklerden, tehlikelerden korudukları ve sevdikleri üzerine dikkat çekmek doğru olur. Böylece çocuk, Allah’ın melekleri kötülüklerden korumak üzere yarattığı fikrine ulaşır.
Ve zihin hazır hale geldiğinde; gizemli, sırlı şeylere ilgi duymaya başladığı ve sorular sorduğu dönemde(3-4 yaş) melekler ile ilgili itikadi bilgilerden yavaş yavaş bahsedilebilir. Anlatımda ise katiyen uzun, zorlayıcı, yorucu bilgilere; mesela “nur’dan” yaratıldıkları gibi konulara girmeye gerek yoktur. Somut özellikleri yemek, içmek, evlenmek, uyumak, yorulmak, genç, ihtiyar olmak gibi insana mahsus özellileri olmadığı anlatılabilir. Allah’ı çok sevdikleri, daima O’na ibadet ettikleri, O’na hiç karşı gelmedikleri, eğer Allah’ın istediği gibi davranırsak bizi de melekler gibi Allah’ın çok seveceğine değinilmelidir. Çocuklar için önemli olan onların varlığına inanıp rahatlamaktır. Soracakları soruların hiçbiri felsefi çıkmazlara girmek için sorulmaz. Bu nedenle telaşa kapılmadan cevaplamak mühimdir.
Meleklerin insanüstü varlıklar olduğu, insanlara asla benzemeyecekleri, insanları koruyan,iyi şeyler ilham eden canlılar oldukları anlatılabilir. Çocuğun gelişimine ve sorularının içerine göre büyük meleklerden de detaylandırmadan kısaca bahsetmek gerekir.6 yaş itibariyle genel olarak daha anlaşılır olması muhtemeldir. Cebrail, Mikail, Azrail, İsrafil adlı dört büyük melek, Kiramen Katibin, Hafaza ve Münker-Nekir meleklerinin görevleri basit bir dille anlatılabilir. Yalnız çocuğun gelişimi, bu bilgileri öğrenmeye hazırbulunuşluğu çok önemlidir. Bu meleklerle ilgili olarak peygamberimizle yaşanan temsili hikayeler örnek olarak gelişimine uygun hale getirilerek anlatılabilir.
Azrail, Münker Nekir ile ilgili sorular zorlayıcı olabileceğinden şayet çocuğun gelişimi buna uygun değilse anlatım geciktirilebilir. Şeytan, kıyamet ilgili konular 7-8 yaş itibariyle gene gelişimin paralelinde verilmelidir.
Şeytan ile ilgili hikaye hadiste olduğu gibi verilebilir. İçimizde hissettiğimiz iyi duygu ve düşüncelerin bize Allah tarafından meleklerin yardımıyla hissettirildiği anlatılmalı, bunun mukabilinde şayet olumsuz ve kötü şeyler düşünüyorsak bunda şeytanın payı olduğu, bunda bir an evvel kurtulmak için çaba sarfedilmesi gerektiği anlatılmalıdır. Besmelenin fazileti, böyle zamanlarda çekmenin önemi ve her işe başlarken bizi koruyacağına dair meseleler izah edilmelidir. Küçük yaşta Allah’a sığınmayı alışkanlık haline getire, besmeleyi vird edinen bir gönül hayatının hiçbir döneminde küçük dünya telaşeleriyle ürpermeyecektir.
Hilal Çorbacıoğlu
