Nefis kelimesi sözlükte “öz, kendi, iç, asıl” anlamlarına gelir.
Hukuk dilinde de “Kendini Savunmaya” “Nefsi müdafaa” denilir.
Kuran-ı Kerim ise Yüce Allah, insanı, bir “nefis” olarak var ettiğini bildirir.
Yine Kuran’da ki ifadelere göre Allah, yaratmış olduğu nefse iki özellik vermiştir. Bu özelliklerden biri “kötülük istemek” diğeri de “iyilik istemektir”. Konu ile ilgili ayetler şu şekildedir:
Nefse ve ona ‘bir düzen içinde biçim verene’. Sonra ona “sınır tanımaz günah ve kötülüğünü”
ve “ondan sakınmayı” ilham edene. Onu arındırıp-temizleyen gerçekten rahatlık bulmuştur.
(Şems Suresi, 7-9)
Yüce Allah’ın, bizlere, mübarek kitabı olan Kuran’da bildirdiği “nefis gerçeği”, hayatımızda o kadar net ve açık karşımıza çıkmaktadır ki, insan psikolojisi ancak bu kadar iyi anlatılabilir. Her insan gün içinde pek çok kez “kendi kendisi ile” (yani nefsi ile) çatışma yaşamaktadır. Örneğin insan, birine kötülük yapıp sonra içten içe pişman olur. Hem “kötülük yapar” , “hem de pişman olur”. Birine “kızar nefret eder”, sonra aynı kişi çaresiz bir durumdayken “ona üzülür”. Biriyle “iyi dost olmak ister” sonra küçük bir hareket “ona batar ve kızar”. Örnekleri milyonlarca kez çoğaltmak mümkündür. Bu tip durumları insanlar “istese de istemese de” yaşamak durumundadırlar. Çünkü Allah nefse “iyilik”, “kötülük” vermiş ve bu nefsi arındırıp temizlemeyi “insanın kendisine” bırakmıştır.
İşte insanın hayat içinde böyle gitmeli gelmeli, sıkıntı dolu duygularla yaşaması yerine, ayetin ifadesi ile “kendini arındırıp – temizlemesi” gerekmektedir. İnsanın kendini arındırıp temizlemesi demek “nefisle mücadele” demektir.
Kuran-ı Kerim, kıyamete kadar değerini asla yitirmeyecek aksine gün geçtikçe mükemmellikleri anlaşılabilecek olan kusursuz ve noksansız bir hayat kitabıdır. Kuran’da, biz insanlara, nefsimizle nasıl mücadele edeceğimiz detaylı şekilde bildirilmiştir. Bu kısa yazıda elbette birçok detay verilmeyecektir. Samimi niyetle kendini arındırmak isteyen inançlı insanlara düşen sorumluluk, Kuran-ı Kerim’i belli bir düzen içinde okuyarak O’ndan öğüt almak ve kendilerini arındırmaktır.
”NEFİSLE MÜCADELE” Konulu Kuran Ayetleri
BİR KURAN MUCİZESİ – “NEFİSLE MÜCADELENİN YÖNTEMİ” Ayetleri
Eğer şeytan sana bir kışkırtma verecek olursa, hemen Allah’a sığın. Çünkü O, işitendir, bilendir. (Allah’tan) Sakınanlara şeytandan bir vesvese eriştiğinde (önce) iyice düşünürler (Allah’ı anarlar), sonra hemen bakarsın ki görüp bilmişlerdir. (Şeytan’ın) Kardeşleri ise, onları sapıklığa sürüklerler, sonra peşlerini bırakmazlar.
(Araf Suresi, 200-203)
Ayetler, insanın kızgınlık, sıkıntı, dert gibi anları olabileceğini bildirmektedir. Bu tip durumların çözümü de aynı şekilde yine ayette bildirilmiştir. İnsan zorluk ve kötülük yapabilecek anlarında kendini tutmalı, Allah’ı hatırlamalı ve sakinleşip olayları makulce çözmelidir. Aksi durumda insan, lanetli olan şeytana uyacak, adeta şeytanımsı bir hal ile kızgınlık ve büyük sıkıntılar yaşayacaktır. Kendi nefsini sakinlik ve sabra alıştıran insan, yine kendi nefsinin bu zayıflığını yenmiş olacak ve kötü durumdan arınacaktır.
Ancak ayetlerden biliyoruz ki insan “iki yönlü bir nefsin” sahibidir.
Arındığı bir konuda kararlı olmazsa kötü yönü tekrar ağır basacak ve yine kötülükleri çoğalacaktır.
Görüldüğü gibi Kuran “Psikoloji Mucizesi” bir kitaptır. Ayetlerde anlatılan “nefsi çözümler” günümüzde psikoterapilerde verilmektedir. Psikologlar sıkıntılar yaşayan, kızgın, dertli insanlara, “sakin olmaya çalışın”, “olaylara iyi yönünden bakın” tipi telkinler verirler. İnsanların senelerce tecrübe edip öğrendikleri bu psikolojik telkin gerçekleri ise 1400 yıl önce Kutsal Kitabımız olan Kuran-ı Kerim’de bildirilmiştir. Çünkü Kuran bir insanın sözü değil, her şeyi en ince ayrıntısına kadar tespit edip yaratmış olan Yüce Allah’ın kitabıdır.
“NEFİSİNİ TANIMAK”
“(Yine de) Ben nefsimi temize çıkaramam. Çünkü gerçekten nefis, -Rabbimin kendisini esirgediği dışında- var gücüyle kötülüğü emredendir. Şüphesiz, benim Rabbim, bağışlayandır, esirgeyendir. (Yusuf Suresi, 53)
Ayette geçen bu sözler Hz. Yusuf’un yaşadığı bir olay karşısındaki sözleridir. Hz. Yusuf, kendisine ahlak dışı teklifte bulunan bir kadından kaçmış, bir iftira yüzünden hapse düşmüştür.Hapisten çıktığı zaman Hz. Yusuf’un bu kötü teklif karşısındaki masumiyeti anlaşılmış, iftira ortadan kalmış ancak Hz. Yusuf yine de “Ben nefsimi temize çıkaramam” demiştir. Çünkü diğer ayetlerde anlatıldığına göre o kadına karşı Hz. Yusuf da ilgi duymuştur. Ancak Hz. Yusuf, Yüce Allah’ın zina gibi kötü olan her türlü davranışlar hakkındaki emirlerini çok iyi bildiği için kadından kaçmıştır. Gerçekte nefsindeki isteği tam anlamıyla öldürüp yok etmemiştir.
İşte bu ayetler de bize kendi nefsimizi eğitme konusunda kusursuz dersler içermektedir. Ayetlerden anlaşılıyor ki bir kişi peygamberane bir iyilik üzerinde yaşasa bile nefisindeki kötü duyguları tam anlamıyla bitirmiş olmayacaktır. İnsan, iyi bir nefis eğitimi ile pek çok kötülükten arınacak ancak dünya hayatındaki denenmenin bir gereği olarak, nefsine karşı koyması gereken küçüklü büyüklü olaylarla karşılaşacaktır. Karşılaşılan bu olaylar, eğer Allah’ın hoş görmediği, yasakladığı ya da haram kıldığı konularsa, orada nefsini yenecek ve aksini yapmayacaktır. Allah dünya hayatını bu nedenle yaratmıştır. Her nefis sahibi denenecek ve bu hayatın sonu olan ahiret (son) de, karşılığını alacaktır. Allah’ın Dünya hayatını yaratma sebebi budur.
O, davranış ve eylem bakımından hanginizin daha iyi olacağını denemek için ölümü ve hayatı yarattı. O, üstün ve güçlü olandır, çok bağışlayandır.
(Mülk Suresi, 2)
“NEFİS MÜCADELESİNİN KARŞILIĞI”
İşte orada, her nefis önceden yaptıklarıyla imtihana çekilmiş olacak ve onlar asıl-gerçek mevlaları olan Allah’a döndürülecekler. Yalan yere uydurdukları da, kendilerinden kaybolup uzaklaşacaklar. (Yunus Suresi, 30)
Hukuk dilinde de “Kendini Savunmaya” “Nefsi müdafaa” denilir.
Kuran-ı Kerim ise Yüce Allah, insanı, bir “nefis” olarak var ettiğini bildirir.
Yine Kuran’da ki ifadelere göre Allah, yaratmış olduğu nefse iki özellik vermiştir. Bu özelliklerden biri “kötülük istemek” diğeri de “iyilik istemektir”. Konu ile ilgili ayetler şu şekildedir:
Nefse ve ona ‘bir düzen içinde biçim verene’. Sonra ona “sınır tanımaz günah ve kötülüğünü”
ve “ondan sakınmayı” ilham edene. Onu arındırıp-temizleyen gerçekten rahatlık bulmuştur.
(Şems Suresi, 7-9)
Yüce Allah’ın, bizlere, mübarek kitabı olan Kuran’da bildirdiği “nefis gerçeği”, hayatımızda o kadar net ve açık karşımıza çıkmaktadır ki, insan psikolojisi ancak bu kadar iyi anlatılabilir. Her insan gün içinde pek çok kez “kendi kendisi ile” (yani nefsi ile) çatışma yaşamaktadır. Örneğin insan, birine kötülük yapıp sonra içten içe pişman olur. Hem “kötülük yapar” , “hem de pişman olur”. Birine “kızar nefret eder”, sonra aynı kişi çaresiz bir durumdayken “ona üzülür”. Biriyle “iyi dost olmak ister” sonra küçük bir hareket “ona batar ve kızar”. Örnekleri milyonlarca kez çoğaltmak mümkündür. Bu tip durumları insanlar “istese de istemese de” yaşamak durumundadırlar. Çünkü Allah nefse “iyilik”, “kötülük” vermiş ve bu nefsi arındırıp temizlemeyi “insanın kendisine” bırakmıştır.
İşte insanın hayat içinde böyle gitmeli gelmeli, sıkıntı dolu duygularla yaşaması yerine, ayetin ifadesi ile “kendini arındırıp – temizlemesi” gerekmektedir. İnsanın kendini arındırıp temizlemesi demek “nefisle mücadele” demektir.
Kuran-ı Kerim, kıyamete kadar değerini asla yitirmeyecek aksine gün geçtikçe mükemmellikleri anlaşılabilecek olan kusursuz ve noksansız bir hayat kitabıdır. Kuran’da, biz insanlara, nefsimizle nasıl mücadele edeceğimiz detaylı şekilde bildirilmiştir. Bu kısa yazıda elbette birçok detay verilmeyecektir. Samimi niyetle kendini arındırmak isteyen inançlı insanlara düşen sorumluluk, Kuran-ı Kerim’i belli bir düzen içinde okuyarak O’ndan öğüt almak ve kendilerini arındırmaktır.
”NEFİSLE MÜCADELE” Konulu Kuran Ayetleri
BİR KURAN MUCİZESİ – “NEFİSLE MÜCADELENİN YÖNTEMİ” Ayetleri
Eğer şeytan sana bir kışkırtma verecek olursa, hemen Allah’a sığın. Çünkü O, işitendir, bilendir. (Allah’tan) Sakınanlara şeytandan bir vesvese eriştiğinde (önce) iyice düşünürler (Allah’ı anarlar), sonra hemen bakarsın ki görüp bilmişlerdir. (Şeytan’ın) Kardeşleri ise, onları sapıklığa sürüklerler, sonra peşlerini bırakmazlar.
(Araf Suresi, 200-203)
Ayetler, insanın kızgınlık, sıkıntı, dert gibi anları olabileceğini bildirmektedir. Bu tip durumların çözümü de aynı şekilde yine ayette bildirilmiştir. İnsan zorluk ve kötülük yapabilecek anlarında kendini tutmalı, Allah’ı hatırlamalı ve sakinleşip olayları makulce çözmelidir. Aksi durumda insan, lanetli olan şeytana uyacak, adeta şeytanımsı bir hal ile kızgınlık ve büyük sıkıntılar yaşayacaktır. Kendi nefsini sakinlik ve sabra alıştıran insan, yine kendi nefsinin bu zayıflığını yenmiş olacak ve kötü durumdan arınacaktır.
Ancak ayetlerden biliyoruz ki insan “iki yönlü bir nefsin” sahibidir.
Arındığı bir konuda kararlı olmazsa kötü yönü tekrar ağır basacak ve yine kötülükleri çoğalacaktır.
Görüldüğü gibi Kuran “Psikoloji Mucizesi” bir kitaptır. Ayetlerde anlatılan “nefsi çözümler” günümüzde psikoterapilerde verilmektedir. Psikologlar sıkıntılar yaşayan, kızgın, dertli insanlara, “sakin olmaya çalışın”, “olaylara iyi yönünden bakın” tipi telkinler verirler. İnsanların senelerce tecrübe edip öğrendikleri bu psikolojik telkin gerçekleri ise 1400 yıl önce Kutsal Kitabımız olan Kuran-ı Kerim’de bildirilmiştir. Çünkü Kuran bir insanın sözü değil, her şeyi en ince ayrıntısına kadar tespit edip yaratmış olan Yüce Allah’ın kitabıdır.
“NEFİSİNİ TANIMAK”
“(Yine de) Ben nefsimi temize çıkaramam. Çünkü gerçekten nefis, -Rabbimin kendisini esirgediği dışında- var gücüyle kötülüğü emredendir. Şüphesiz, benim Rabbim, bağışlayandır, esirgeyendir. (Yusuf Suresi, 53)
Ayette geçen bu sözler Hz. Yusuf’un yaşadığı bir olay karşısındaki sözleridir. Hz. Yusuf, kendisine ahlak dışı teklifte bulunan bir kadından kaçmış, bir iftira yüzünden hapse düşmüştür.Hapisten çıktığı zaman Hz. Yusuf’un bu kötü teklif karşısındaki masumiyeti anlaşılmış, iftira ortadan kalmış ancak Hz. Yusuf yine de “Ben nefsimi temize çıkaramam” demiştir. Çünkü diğer ayetlerde anlatıldığına göre o kadına karşı Hz. Yusuf da ilgi duymuştur. Ancak Hz. Yusuf, Yüce Allah’ın zina gibi kötü olan her türlü davranışlar hakkındaki emirlerini çok iyi bildiği için kadından kaçmıştır. Gerçekte nefsindeki isteği tam anlamıyla öldürüp yok etmemiştir.
İşte bu ayetler de bize kendi nefsimizi eğitme konusunda kusursuz dersler içermektedir. Ayetlerden anlaşılıyor ki bir kişi peygamberane bir iyilik üzerinde yaşasa bile nefisindeki kötü duyguları tam anlamıyla bitirmiş olmayacaktır. İnsan, iyi bir nefis eğitimi ile pek çok kötülükten arınacak ancak dünya hayatındaki denenmenin bir gereği olarak, nefsine karşı koyması gereken küçüklü büyüklü olaylarla karşılaşacaktır. Karşılaşılan bu olaylar, eğer Allah’ın hoş görmediği, yasakladığı ya da haram kıldığı konularsa, orada nefsini yenecek ve aksini yapmayacaktır. Allah dünya hayatını bu nedenle yaratmıştır. Her nefis sahibi denenecek ve bu hayatın sonu olan ahiret (son) de, karşılığını alacaktır. Allah’ın Dünya hayatını yaratma sebebi budur.
O, davranış ve eylem bakımından hanginizin daha iyi olacağını denemek için ölümü ve hayatı yarattı. O, üstün ve güçlü olandır, çok bağışlayandır.
(Mülk Suresi, 2)
“NEFİS MÜCADELESİNİN KARŞILIĞI”
İşte orada, her nefis önceden yaptıklarıyla imtihana çekilmiş olacak ve onlar asıl-gerçek mevlaları olan Allah’a döndürülecekler. Yalan yere uydurdukları da, kendilerinden kaybolup uzaklaşacaklar. (Yunus Suresi, 30)
