Şemşettin Sami

ömr-ü diyar

اَلْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ
Yönetici
Tanzimat döneminde dil, sözlük, ansiklopedi çalışmaları ile tanınan bir yazarımızdır. Şemşettin Sami 1 Haziran 1850 yılında Yanya’nın Fraşeri kasabasında doğmuştur. Babası bulunduğu bölgenin tımarbeyi Halit Beydir. İlköğrenimini özel olarak gördü. Ortaöğrenimini Rum Jimnazında yaptı. Bu okullarda Fransızca, İtalyanca, Eski Yunanca öğrendi.

semsettinsami.gif



Medreselerde ayrıca Arapça, Farsça öğrenmişti. İstanbul’a gelerek basın hayatına atıldı (1872). Matbuat kaleminde çeviriler yapıyor; bir yandan da “İbret ve Hadika” gazetelerine makaleler yazıyordu. İlk roman ve piyeslerini bu sıralarda bastırdı. Makale ve piyesleri Abdülhamit idaresini kuşkulandırdığı için Trablusgarb’a sürüldü. Bir yıl sonra affa uğradı. Saraydaki Teftiş-i askeri komisyonuna başkatip olarak atandı (1890). Ömrünün son yıllarını Erenköy’deki evinde geceli gündüzlü çalışarak eser vermekle geçirdi. Şemsettin Sami 1 Temmuz 1904 yılında vefat etti.
Şemsettin Sami, zamanının en büyük dil bilgini sayılmaktadır. Türk dilinin gelişmesi, sadeleşmesi, sözlük ve dilbilgisinin yapılması için çok güçlü bir çaba göstermiştir. Dilimizin sadeleşmesi ni haızrlayan ” Lisan-ı Türki-i Osmani” “Lisan ve Edebiyatımız” adlı makaleleri Türkiye Türkçesine çevirdiği ” Orhun Yazıtları”, ilk incelemesini yaptığı ” Kutadgu Bilig” memleketimizde Türklük bilincinin uyanmasında büyük rol oynamıştır. Türk Yazarları arasında metotlu bilimsel bir çalışma ile en çok eser verenlerden biridir.
Şemsettin Sami; önce Sabah (1876), Tercüman-ı Şark (1878) gazetelerini, sonra Aile Hafta (1880) dergilerini çıkardı. En tanınmış eserleri;

ESERLERİ :

“Türkçenin zenginlik ve yeterliliğini gösteren, dilimizin özleştirilmesi, geliştirilmesi yollarını araştıran sözlük”
Kamus-u Türki (Büyük Türkçe sözlük, 1900)
“Bütün dünyayı içine alan tarihe, coğrafyaya ve kişiler ait özel adları kısa maddeler halinde özetleyen ilk büyük ansiklopedimiz”
Kamus-ül A’lam (6 cilt, 1889-1898)
“Türkçe’den Fransızca’ya , Farnsızca’dan Türkçeye sözlük”
Kamus-i Fransevi (Büyük Fransızca sözlük, 2 cilt, 1880)
Talat ve Fitnat ( roman, 1872)
Seydi Yahya (piyes, 1874)
Besa Yahut Ahde Vefa (piyes, 1875)
Gave (piyes, 1875)
Sefiller, Robinson Cruose çevirileri vardır. Eserlerinin sayısı elliyi geçer
 
Üst