Yaşlılar ve Ev Kazaları
Yaşlılık , yaşlanma sürecinin belirli bir yaştan ölüme kadar uzanan kesitini nitelendiren bir durumdur. Dünya Sağlık Örgütü 65 yaşı, yaşlılığın başlangıcı olarak kabul etmiştir. Türkiye genç bir nüfusa sahip olmakla birlikte, 65 yaş üzerindeki kişilerin toplam nüfusa oranı , 2025 yılında % 10 civarında olacaktır. Hastalık olmasa bile, yaşlanma ile ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler kişiyi etkilemektedir. Görme, işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması , adale kuvveti ve koordinasyonunun yetersiz hale gelmesi, unutkanlık, erken yorulma vb. ileri yaşlarda kaza riskini artırır. Yaşlılık döneminde kazalar artan bir şekilde sakatlık ve ölüm nedeni olmaktadır. Yaşlılar zamanlarının büyük bir kısmını evde geçirmeleri nedeniyle ev kazalarına daha fazla maruz kalmaktadır. Ev kazaları, evde veya evin bulunduğu çevrede meydana gelen kazalar olarak tanımlanmaktadır. Evde görülen kaza tipleri : düşmeler, zehirlenmeler, yanıklar, kesikler, elektrik çarpmaları ve boğulmalardır.
Kazaların oluşmasında etkili olan risk faktörleri şunlardır :
• Bireye İlişkin Faktörler:
.. İleri Yaş
.. Denge ve yürüme problemleri
.. Duyma yetersizliği,
.. Görme bozuklukları,
.. İlaç kullanımı,
.. Bazı hastalıklar (hipertansiyon, osteoporoz vb)
• Çevreye ilişkin Faktörler:
.. Kaygan yüzeyler,
.. Düzgün olmayan zeminler,
.. Evdeki fiziksel koşulların yetersizliği (yetersiz aydınlatma vb)
.. Sabit olmayan mobilyalar,
.. Yerdeki objeler vb.dır.
Yaşlılar arasında düşme , en sık yaralanma nedenidir. Yaşlılığın getirdiği yetersizlikler ve çevrenin oluşturduğu engeller ve riskler nedeniyle de özellikle düşme kazaları artmaktadır. Erkal ve Şafak tarafından 1992 yılında ev kazalarına neden olan konut faktörlerin incelenmesi amacıyla yapılan bir araştırmada , ev kazası geçiren kimselerin % 7.2'sinin 65 yaş ve üzerinde olduğu, bu yaş grubunda düşmelerin çoğunlukta olduğu bulunmuştur. Ev içerisindeki eşyanın yerlerinin değiştirilmesi, bazen kapı eşiği, hatta halının kıvrımı bile yaşlının kaza geçirmesine neden olabilir. Bu nedenle yaşlının yaşadığı ev , kazaya olanak vermeyecek şekilde düzenlenmelidir. Bu düzenlemede alanlara göre dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:
Oturma Odası:
-Yeterli aydınlatma sağlanmalı,
-Odadaki fazlalıklar, dağınıklık yapan eşyalar mümkün olduğu kadar azaltılmalı, eşyalar geçişe engel olmayacak şekilde düzenlenmeli,
-Oda içerisinde yeterli hareket alanı olmalı,
-Halı ve kilimler mümkünse yere sabitleştirilmeli ve kayganlığı engellenmeli,
-Ortaklıkta elektrik kabloları bulunmamalı, Eşik olmamalı,
-Elektrik düğmeleri kullanımı kolay ve ulaşılabilir yerde olmalıdır.
Yatak Odası:
-Eşik olmamalı,
-Yeteri aydınlatma sağlanmalı,
-Özellikle gece rahatça görebilmek için gece aydınlatması olmalı,
-Telefon yatağın başucunda, kolay ulaşılabilecek yerde olmalı,
-Elektrik düğmeleri kolay ulaşılır yerde olmalı,
-Odadaki fazlalıklar mümkün olduğu kadar azaltılmalı,
-Döşeme malzemesî kaygan olmamalı,
-Ayağa takılacak objeler yerde bulunmamalı,
-Sık kullanılan giysiler ve diğer eşyalar ulaşılabilecek yerlerde bulundurulmalı, tabure veya sandalye üzerine çıkmadan kolaylıkla alınabilmeli,
-Yanlış ilaç kullanımının engellenmesi amacıyla ilaç kutularının üzerine büyük harflerle açıklamalar yazılmalıdır.
Mutfak:
-Eşik olmamalı,
-Yeterli aydınlatma ve havalandırma sağlanmalı,
-Sık kullanılan araç gereçler kolayca ulaşılabilecek yerlere depolanmalı,
-Evde tehlikeli ateş kaynakları kontrol edilmeli, gerekli önlemler alınmalı,
-Kullanılan araçların (ocak.şofben vb.) düğmelerinin açık ve kapalı konumlarındaki işaret belirgin olmalı, rahat görülebilmeli,
-Yere dökülen sıvı vb. hemen temizlenmeli,
-Döşeme malzemesi kaygan olmamalıdır.
Merdiven:
-İyi aydınlatılmalı,
-Merdivenlerde sağlam tırabzan olmalı
-Merdivenin başlangıcında ve bitiminde ışık düğmesi olmalı,
-Merdiven basamaklarında kaygan olmayan malzemeler kullanılmalıdır
Banyo ve Tuvalet:
-İyi aydınlatılmalı,
-Döşeme malzemesi kaygan olmamalı,
-Kaymayan paspaslar kullanılmalı,
-Döşemeler ıslak bırakılmamalı,
-Kaymayan terlikler kullanılmalı,
-Eşik olmamalı,
-Tuvalet, duş, banyo küvetinin bulunduğu yerlerde sabit tutunma yeri bulunmalıdır.
Yaşlılık , yaşlanma sürecinin belirli bir yaştan ölüme kadar uzanan kesitini nitelendiren bir durumdur. Dünya Sağlık Örgütü 65 yaşı, yaşlılığın başlangıcı olarak kabul etmiştir. Türkiye genç bir nüfusa sahip olmakla birlikte, 65 yaş üzerindeki kişilerin toplam nüfusa oranı , 2025 yılında % 10 civarında olacaktır. Hastalık olmasa bile, yaşlanma ile ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler kişiyi etkilemektedir. Görme, işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması , adale kuvveti ve koordinasyonunun yetersiz hale gelmesi, unutkanlık, erken yorulma vb. ileri yaşlarda kaza riskini artırır. Yaşlılık döneminde kazalar artan bir şekilde sakatlık ve ölüm nedeni olmaktadır. Yaşlılar zamanlarının büyük bir kısmını evde geçirmeleri nedeniyle ev kazalarına daha fazla maruz kalmaktadır. Ev kazaları, evde veya evin bulunduğu çevrede meydana gelen kazalar olarak tanımlanmaktadır. Evde görülen kaza tipleri : düşmeler, zehirlenmeler, yanıklar, kesikler, elektrik çarpmaları ve boğulmalardır.
Kazaların oluşmasında etkili olan risk faktörleri şunlardır :
• Bireye İlişkin Faktörler:
.. İleri Yaş
.. Denge ve yürüme problemleri
.. Duyma yetersizliği,
.. Görme bozuklukları,
.. İlaç kullanımı,
.. Bazı hastalıklar (hipertansiyon, osteoporoz vb)
• Çevreye ilişkin Faktörler:
.. Kaygan yüzeyler,
.. Düzgün olmayan zeminler,
.. Evdeki fiziksel koşulların yetersizliği (yetersiz aydınlatma vb)
.. Sabit olmayan mobilyalar,
.. Yerdeki objeler vb.dır.
Yaşlılar arasında düşme , en sık yaralanma nedenidir. Yaşlılığın getirdiği yetersizlikler ve çevrenin oluşturduğu engeller ve riskler nedeniyle de özellikle düşme kazaları artmaktadır. Erkal ve Şafak tarafından 1992 yılında ev kazalarına neden olan konut faktörlerin incelenmesi amacıyla yapılan bir araştırmada , ev kazası geçiren kimselerin % 7.2'sinin 65 yaş ve üzerinde olduğu, bu yaş grubunda düşmelerin çoğunlukta olduğu bulunmuştur. Ev içerisindeki eşyanın yerlerinin değiştirilmesi, bazen kapı eşiği, hatta halının kıvrımı bile yaşlının kaza geçirmesine neden olabilir. Bu nedenle yaşlının yaşadığı ev , kazaya olanak vermeyecek şekilde düzenlenmelidir. Bu düzenlemede alanlara göre dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:
Oturma Odası:
-Yeterli aydınlatma sağlanmalı,
-Odadaki fazlalıklar, dağınıklık yapan eşyalar mümkün olduğu kadar azaltılmalı, eşyalar geçişe engel olmayacak şekilde düzenlenmeli,
-Oda içerisinde yeterli hareket alanı olmalı,
-Halı ve kilimler mümkünse yere sabitleştirilmeli ve kayganlığı engellenmeli,
-Ortaklıkta elektrik kabloları bulunmamalı, Eşik olmamalı,
-Elektrik düğmeleri kullanımı kolay ve ulaşılabilir yerde olmalıdır.
Yatak Odası:
-Eşik olmamalı,
-Yeteri aydınlatma sağlanmalı,
-Özellikle gece rahatça görebilmek için gece aydınlatması olmalı,
-Telefon yatağın başucunda, kolay ulaşılabilecek yerde olmalı,
-Elektrik düğmeleri kolay ulaşılır yerde olmalı,
-Odadaki fazlalıklar mümkün olduğu kadar azaltılmalı,
-Döşeme malzemesî kaygan olmamalı,
-Ayağa takılacak objeler yerde bulunmamalı,
-Sık kullanılan giysiler ve diğer eşyalar ulaşılabilecek yerlerde bulundurulmalı, tabure veya sandalye üzerine çıkmadan kolaylıkla alınabilmeli,
-Yanlış ilaç kullanımının engellenmesi amacıyla ilaç kutularının üzerine büyük harflerle açıklamalar yazılmalıdır.
Mutfak:
-Eşik olmamalı,
-Yeterli aydınlatma ve havalandırma sağlanmalı,
-Sık kullanılan araç gereçler kolayca ulaşılabilecek yerlere depolanmalı,
-Evde tehlikeli ateş kaynakları kontrol edilmeli, gerekli önlemler alınmalı,
-Kullanılan araçların (ocak.şofben vb.) düğmelerinin açık ve kapalı konumlarındaki işaret belirgin olmalı, rahat görülebilmeli,
-Yere dökülen sıvı vb. hemen temizlenmeli,
-Döşeme malzemesi kaygan olmamalıdır.
Merdiven:
-İyi aydınlatılmalı,
-Merdivenlerde sağlam tırabzan olmalı
-Merdivenin başlangıcında ve bitiminde ışık düğmesi olmalı,
-Merdiven basamaklarında kaygan olmayan malzemeler kullanılmalıdır
Banyo ve Tuvalet:
-İyi aydınlatılmalı,
-Döşeme malzemesi kaygan olmamalı,
-Kaymayan paspaslar kullanılmalı,
-Döşemeler ıslak bırakılmamalı,
-Kaymayan terlikler kullanılmalı,
-Eşik olmamalı,
-Tuvalet, duş, banyo küvetinin bulunduğu yerlerde sabit tutunma yeri bulunmalıdır.
