Melekler “irade” sıfatından gelen, “tekvini şeriat” olarak bilinen ve kâinatta işleyen Cenab-ı Hakk’ın icraatlarının hamelesi ve mümessilleridir. Hakiki irade ve tesir sahibi Kudret-i İlâhiyenin emirlerine tâbi olarak çalışır, iş görürler.
Kur’ân-ı Kerim’in bazı âyetlerinde bu meleklerin bu kısmından bahsedilir. Meselâ Ra’d Sûresinin 11. âyetinde meâlen;
“ONUN ÖNÜNDE VE ARKASINDA ALLAH’IN EMRİYLE ONU KORUYAN TAKİPÇİ BEKÇİLER VARDIR.”
buyurulur ki, bu âyetin tefsirinde şöyle denilmektedir:
İnsanın yanından hiç ayrılmayan sekiz tane vazifeli melek vardır. Bunların dördü gündüz, dördü de gece vazife görürler. Bu dört melekten ikisi hafaza meleği, diğer ikisi de kirâmen kâtibindir. Hafaza melekleri insanı korumakla görevlidir, diğer ikisi de insanın sevap ve günahlarını yazar.
Hafaza melekleri hakkında meşhur Müfessir İmam Mücahid şöyle der:
“Allah’ın insanı korumakla vazifeli melekleri vardır. Bunlar insanı uykuda ve uyanıkken, cin, insan ve diğer mahlukların şerrinden korurlar.”
Bu melekler her zaman insanla beraberdirler. Ancak bazı anlarda ayrılırlar, geride dururlar. Bir hadis-i şerifte Peygamber Efendimiz (asv) bu hususu şöyle ifade ederler:
“SİZİNLE BERABER BULUNAN VE HİÇ AYRILMAYAN MELEKLER VARDIR. BUNLAR ANCAK HELAYA GİDERKEN VE CİNSÎ YAKINLIK ESNASINDA AYRILIRLAR. ÖYLE İSE ONLARA KARŞI HAYALI DAVRANIN VE HÜRMETTE BULUNUN.” (MUHTASAR İBNİ KESÎR, 2: 273.)
İnfitar Sûresinde ise “kirâmen kâtibin” meleklerinden şu şekilde bahsedilir:
“ÜZERİNİZDE İŞLEDİKLERİNİZİ HIFZEDİP KAYDEDEN MELEKLER VARDIR. ONLAR MÜKERREM YAZICILARDIR. AZ ÇOK NE YAPARSANIZ BİLİRLER.”(İNFİTAR SÛRESİ, 10-12).
Bunların nasıl çalıştıklarını bir hadis-i şeriften öğreniyoruz. Peygamberimiz (a.s.m.) şöyle buyururlar:
“İŞLEDİKLERİNİZİ KAYDEDEN MELEKLER HER GÜN ALLAH’IN HUZURUNA ÇIKARLAR. YAZDIKTAN, SAYFANIN ÖN YÜZÜNDEDİR. ARKA TARAFINDA DA KULUN ETTİĞİ İSTİĞFARLAR VARDIR. CENAB-I HAK MELEKLERİNE BU SAYFADA BULUNAN GÜNAHLARIN HEPSİNİ AFFETTİM, BUYURUR.” (RÛHÜ’L-MEÂNÎ, 30: 65.)
Bunun için işlenen bir günah ve hatanın peşine istiğfarı yetiştirmek çok büyük ehemmiyet arz etmektedir. Bu âyetlerin tefsirinde ise Âlûsî şu izahları yapar: “Yazıcı meleklerin sevapları kaydedeni insanın sağ omuzu üzerinde, günahları yazan da sol omuzunda yer alır. Sağdaki soldakinden emindir.” Yani kul günah işleyip aradan altı saat geçtiği halde tövbe istiğfar etmezse günahları yazmasına müsaade eder. Bunlar ancak insandan helaya giderken ve cinsî yakınlık esnasında ayrılırlar. Ancak bu meleklerin insandan ayrı kalmaları o anda insanın işlediklerini bilip kaydetmesine mâni olmaz. Cenab-ı Hak kulun içinden geçenleri bilip hissedecek bir işareti melekler için yaratır. Onlar ölünceye kadar kuldan ayrılmazlar. Öldükten sonra da kabrinin başında dururlar. Onun için kıyamete kadar tesbih, tehlil, tekbir getirirler ve sevaplarını yazarlar. Demek ki, meleklerin belli zamanlarda insandan ayrı kalmaları onların günah ve sevaplarını yazmaya mâni olmamaktadır.
Selam ve dua ile…